Volgens Jos van der Meer, emeritus hoogleraar Algemene Interne Geneeskunde van het Radboud UMC, moeten we ons met name zorgen gaan maken wanneer een bacterie tegen alle antibiotica resistent is geworden. 'Dan is er geen behandeling meer mogelijk en daar gaat de film over.'
Een rampzalige uitbraak is geen irreëel scenario
'Tussen nu en 2030 kan een ramp met een resistente en makkelijk overdraagbare bacterie op ieder moment uitbreken', zegt Van der Meer. 'In Nederland en Noord-Europa valt het aantal resistente bacteriën tot nu toe mee. Zuidelijker is de situatie al droeviger. Maar in India zijn dit soort resistente bacteriën alom aanwezig en kan je ze ook als toerist oppikken.'
'Tal van bacteriesoorten kunnen resistent worden en ons ziek maken. Maar het is financieel niet interessant om antibiotica te ontwikkelen. Het levert meer op om een geneesmiddel te ontwikkelen dat op grote schaal en voor een langere periode gebruikt wordt.'
'De film is een doemscenario waarin we proberen een somber toekomstbeeld te schetsen', zegt Van der Meer. 'In dat scenario zullen veel mensen snel overlijden door het ontbreken van nieuwe antibiotica. Dat is geen irreëel scenario, maar een volstrekt realistisch denkmodel.'
De rekening voor roekeloos antibioticagebruik
Van der Meer meent dat zowel de voorschrijvers als de gebruikers zuinig moeten zijn met antibiotica: 'We moeten het alleen toepassen waar het strikt noodzakelijk is. Daar is afgelopen halve eeuw ernstig tegen gezondigd en daar zullen we de rekening voor betalen.'
'Verder kunnen hygiënische maatregelen en het vermijden van lichamelijk contact en rauw eten helpen tegen verspreiding van bacteriën. De VN heeft zich ook al krachtig over dit onderwerp uitgesproken en er zijn wereldwijd allerlei initiatieven. Er wordt dus niet alleen geslapen.'
Microbe Fighters
Bij filmmaker Heddy Honigmann kwam de klik toen Daphne Deckers in 2014 een toespraak gaf tijdens een conferentie over antibiotica. 'Ze had een bacterieontsteking die haar bijna fataal was geworden omdat de meeste antibiotica geen effect meer hadden.'
Ze heeft geprobeerd een toegankelijke vorm aan de film te geven: 'In de huiskamer wordt een tv-programma onderbroken door een speciale journaaluitzending met de aankondiging van een beginnende ramp. Zo zal het gaan.'
De première van Microbe Fighters is vanavond in het Trippenhuis in Amsterdam en is bedoeld voor een breed publiek.