Met name in de grote steden lopen de wachttijden voor overtijdbehandelingen, voor in het begin van een zwangerschap, op en vrouwen zoeken daarom steeds vaker hun heil bij klinieken op andere plekken in het land.
Saskia Capello, directeur bestuurder bij Abortus en Seksualiteits Kliniek Mildredhuis en RutgersStimezo, zegt dat het taboe op het plegen van abortus tegenwoordig minder groot is dan een aantal jaar geleden. ‘Abortus vindt tegenwoordig steeds vaker onder narcose plaats, wat de behandeling minder belastend maakt waardoor vrouwen er misschien makkelijker voor kiezen. In een aantal gevallen speelt ook geld een rol. Tot 21-jarige leeftijd wordt de pil vergoed in het basispakket en daarna moet je het zelf betalen. Voor sommige mensen is een pil toch te duur.’ Voor een abortus hoeft niet betaald te worden.
Arts-seksuoloog Nicolette Vermeulen zegt dat het krom is dat abortus wel wordt vergoed en veel vormen van anticonceptie niet. 'Ik denk dat daar veel meer aandacht voor moet zijn. Verder zijn er enorm veel alternatieven voor anticonceptie. Wat ik merk is dat veel vrouwen vaak door de bomen het bos niet meer zien omdat er zoveel mogelijkheden zijn. Dan merk ik dat ze stoppen en als ik dan vraag of ze hebben nagedacht over een andere vorm van anticonceptie, dat ze dat dan op de lange baan schuiven.'
'Pilmoe'
'Het kan ook zijn dat mensen pilmoe worden', vertelt Capello. 'Deze mensen denken dat lichamelijke klachten worden veroorzaakt door hormonen in de pil of het spiraal. Die stappen over op meer natuurlijke methoden, zoals het temperaturen. Het nadeel daarvan is dat de kans op zwangerschap aanzienlijk is.'
Vermeulen herkent dit fenomeen, maar zegt dat dit al een aantal jaar zo is. 'Het is dus de vraag of dit nu een rol speelt bij de toenemende druk. Over het algemeen kun je zeggen dat de pil een prettige manier van anticonceptie is, maar het lijkt zo dat zo dat sommige vrouwen wat gevoeliger zijn voor hormoonschommelingen dan andere vrouwen. In mijn eigen praktijk zie ik dat dit onder andere leidt tot een verminderde zin in seksualiteit. Ik zie dat stoppen met de pil dan vaak de eerste stap is.'
Gebrek aan kennis
Capello zegt zich te verbazen over het feit dat ook het gebrek aan kennis een rol speelt. 'Vrouwen weten vaak toch onvoldoende dat je bijvoorbeeld de pil iedere dag op hetzelfde tijdstip moet innemen en niet na een avondje stappen pas twaalf uur later dan je gewend bent. We komen zelfs vrouwen tegen die denken dat je alleen de pil hoeft in te nemen nadat je seks heeft gehad.' Volgens Capello vindt er op middelbare scholen wel seksuele voorlichting plaats, maar is dit vaak ‘technisch’ en gaat dat over waar kinderen vandaan komen.
Wettelijke bedenktijd
De grootste abortus-aanbieder zijn de CASA klinieken, met vestigingen in Amsterdam, Leiden, Den Haag, Maastricht, Rotterdam en Goes. Daar is de wachttijd opgelopen tot bijna anderhalve week voordat ze aan de eerste afspraak toekomen, terwijl ze het liefst iemand op dezelfde dag zien. Na een consult zijn vrouwen nog wettelijk verplicht een paar dagen na te denken over een eventuele behandeling. Bij het zo spoedig mogelijk afbreken van een zwangerschap stijgt dan het risico op te laat zijn met zo'n behandeling.
CASA laat aan BNR weten dat ze klinieken per direct extra zaterdagen openstellen om de druk te verlichten en de wachttijden terug te dringen.
Overloopeffect
De redenen voor de toename lopen uiteen. Zo kan er een seizoenspiek zijn, maar er wordt ook gesproken van problemen met een tekort aan personeel. Ook kan er sprake zijn van het 'overloopeffect': vrouwen die naar andere klinieken gaan omdat ze ergens niet terecht kunnen. Dat is het geval in het Utrechtse Vrelingshuis, laat de kliniek aan BNR weten. Er zou ook een grotere toeloop uit het buitenland zijn, maar daar zijn nog geen concrete cijfers van.