Column Gerard Drosterij | Een zakenkabinet? Dat hebben we toch allang?
Curaçao heeft een politieke primeur te pakken. Formateur Glenn Camelia van de partij Pueblo Soberano heeft overeenstemming bereikt met twee andere partijen (PAIS, PNP) en een onafhankelijk parlementslid over een zogenaamd ‘takenkabinet’.
Die term staat nog niet in het staatsrechtelijke woordenboek.
Het ‘takenkabinet’ van Camelia zal bestaan uit slimme mensen die de deplorabele financiële staat van Curaçao moeten aanpakken. Na een half jaar komt er weer een normaal kabinet met bewindslieden die verbonden zijn aan de partijen in het parlement. Een takenkabinet is dus net als een zakenkabinet extraparlementair, maar met een beperkte en welomschreven taak.
Ironisch genoeg staat Camelia’s takenkabinet veel meer in de traditie van het klassieke zakenkabinet, dan het zakenkabinet dat door bijvoorbeeld iemand als Jort Kelder wordt verlangd, namelijk: een kabinet bestaande uit captains of industry dat de schop in Nederland moet zetten. Deze Nederlandse behoefte aan harde doorpakkers is niet te onderschatten. Een paar maanden geleden wees een enquête van het MKB uit dat tweederde van de directeuren van midden- en kleinbedrijven zaten te springen om een team van “ondernemers zonder politieke achtergrond”.
Geheel volgens onze hyper-assertieve tijdsgeest is de betekenis van het zakenkabinet dus 180 graden gedraaid: niet meer een club van verstandige en bescheiden experts, maar een club van snelle jongens die het gemaakt hebben bij ASML of AkzoNobel. Waar een old school zakenkabinet slechts lopende staatszaken behandelt, daar is een zakenkabinet nieuwe stijl het exemplaar van een technocratisch orgasme. Pleitbezorgers hiervan kijken neer op de politiek, want zij lijdt aan poldermentaliteit, pluchezucht en compromissenverslaving. In plaats van op de winkel te passen, moet een zakenkabinet geen heilige huisjes sparen.
De grap is dat een zakenkabinet in deze beschrijving maar weinig verschilt van het huidige politieke denken. Hedendaagse technocraten voeren hun beleid op basis van marktdenken en centrale sturing. Kijk naar minister Schippers met de privatisering van het elektronisch patiëntendossier: het zijn haar voorwaarden, maar de uitvoering is door de markt. Ook prestatiecontracten voor de universiteit volgen dat model: gedetailleerde voorschriften voor de universiteiten en budgetkorting als straf voor het niet-nakomen.
Met andere woorden, het verlangen van Nederlandse ondernemers naar een zakenkabinet is misplaatst, als daarmee wordt bedoeld dat we een rationelere en economischer overheid nodig hebben. Me dunkt, de principes van het bedrijfsleven zijn allang tot de politiek doorgedrongen; maar zonder dat gezegd kan worden dat de politiek daarmee haar zaakjes op orde heeft gekregen.
Misschien is het dus tijd voor een echt zakenkabinet, bestaande uit wijze dames en heren die niet besmet zijn met veranderzucht, stuurdrang en marktadoratie.
Gerard Drosterij
---
Gerard Drosterij is politicoloog en publicist
