Column Jan Postma | Dow up, Obama down 

De rekening was 2,000 dollar, en president Obama betaalde hem zelf. Obama kreeg vaak kritiek omdat hij zich zo weinig in het Washingtonse sociale leven begeeft, maar deze dagen haalt hij dat gemis dubbel en dwars in. Vorige week dineerde hij met twaalf Republikeinse senatoren. Deze week staan meer dates op het programma. Doel: de patstelling tussen Democraten en Republikeinen doorbreken; de SS Washington van het stuurslot krijgen.

Obama slaat daarmee een heel andere toon aan dan hij de afgelopen maanden deed. In de aanloop naar de sequester-deadline, het moment waarop gedwongen bezuinigingen in zouden gaan als de twee partijen nog geen budgetdeal hadden bereikt, ging Obama weer in campagne-modus. Overal waar hij te zien was schetste hij hetzelfde, inktzwarte beeld. De gevolgen zouden groot zijn. Om met de Europese woorden van oud-minister Brinkhorst te spreken: “het licht zou uitgaan.”

De gedwongen bezuinigingen, het tweede mislukte zwaard van Damocles na de fiscal cliff, zouden ten koste gaan van banen, voorzieningen en grote gevolgen hebben voor de economie. Vol vertrouwen legde Obama de verantwoordelijkheid hiervoor bij de Republikeinen, en voerde zo de druk in de onderhandelingen steeds verder op.

Vorige week gingen die bezuinigingen in. Maar het licht ging niet uit. In plaats daarvan bereikte de Dow Jones maarliefst drie keer op rij een nieuw all-time high. Wall Street trekt een lange neus naar het Witte Huis: ondanks alle waarschuwingen van Obama zijn ze niet onder de indruk van de sequester. De beursvloer laat zich leiden door nieuwe, optimistisch stemmende banencijfers. (Waarin de gevolgen van de sequester overigens nog niet zijn meegenomen.)

Zo snel als de Dow Jones stijgt, zakt Obama in de approval ratings. Hij daalde van 53% naar 46%, het laagste sinds zijn herverkiezing. Volgens een NBC poll houden de Amerikanen de president net zo verantwoordelijk voor het sequester-debacle als de Republikeinen. In eerdere peilingen kregen de Republikeinen nog duidelijk de zwarte piet.

Obama probeerde de situatie op scherp te zetten, en de druk bij de Republikeinen te leggen. De Republikeinen gokten erop dat het missen van deze nieuwe bezuinigingsdeadline niet veel los zou maken bij de koffieautomaat en in de kranten. Het leed wordt wel in bescheiden kring gevoeld, maar niet genoeg om voor collectieve verontwaardiging te zorgen.  De Amerikanen zijn murw gebeukt door de eerdere discussie rond de fiscal cliff. Daarmee zijn de kansen gekeerd. Er wordt gedwongen bezuinigd, maar de economie draait voorlopig gewoon door. Obama heeft dus weinig argumenten om ze weer terug te draaien.

Bij het bespelen van de media overspeelde het Witte Huis deze keer zijn eigen hand. Om de grootte van de ramp duidelijk te maken, werd gemeld dat de rondleidingen voor toeristen in het Witte Huis geschrapt zouden worden. De onvermijdelijke Donald Trump dook er bovenop. Hij wilde wel betalen. Ook twee Fox-presentatoren wilden bijdragen, maar het Witte Huis sloeg alle hulp af. Het beeld dat overbleef was niet dat van een slachtoffer, maar van een President die goed naar de dramaserie House of Cards heeft gekeken, en op cynische wijze alles inzet voor politiek gewin.

Dan gooi je het als Obama dus over een andere boeg. Daar zit je dan in dat restaurant met een dure filet mignon op je bordje en tegenover je een senator van de tegenpartij. Zou het dan helpen als je zelf de rekening oppikt? De echte rekening voor de politieke patstelling wordt in ieder geval door leraren, defensiepersoneel en opvangtehuizen buiten de loopgraven van Washington betaald.

Jan Postma

--------------

Jan Postma is Amerikanist en volgt voor BNR de Amerikaanse politiek. Volg jan op twitter: @_janpostma_