Column Gerard Drosterij | Wie bewaakt de waakhonden?
Wanneer grenzen op grote schaal worden overschreden komt de verantwoordelijkheid altijd van twee kanten: van degene die de regels schonden als ook die de overtredingen toestonden. Hoe grootschaliger de corruptie des te groter de verantwoordelijkheid van de institutionele handhaver. Hij bewaakt de grenzen ter bescherming van degenen die wel de spelregels volgen en ter bescherming van de maatschappelijke orde.
Afgelopen maandag spuwde Prem Radhakishun in De Wereld Draait Door zijn gal over De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. Zij wisten al twee jaar geleden dat de SNS-bank er financieel belabberd bij stond, vooral vanwege de onbezonnen aankoop van het Bouwfonds.
Prem zei iets wat velen denken: “Als een dombo als ik dat hoort van verschillende bronnen, dan mag ik er toch van uitgaan dat mensen in het centrum van de financiële wereld dat ook weten?!”
Het institutionele onvermogen van de toezichthouders maakte hem furieus. Niet zozeer het laakbare gedrag van iemand als Sjoerd van Keulen interesseerde hem als wel het falen van de publieke instituten die in het leven zijn geroepen om het algemene belang te handhaven. Prem was minder geïnteresseerd in de individuele schuldvraag – iets waar Jan Mulder en Matthijs van Nieuwkerk maar op bleven hameren – dan in het collectieve falen van een hele sector.
Als de publieke waakhonden liggen te slapen, dan wordt het volk wakker. Dat is de wet der democratie. Het is een teken aan de wand dat van GeenStijl tot aan Jelle Brandt Corstius groot maatschappelijk misbaar wordt gemaakt. Dat duidt erop dat het sentiment van wat doorgaans wordt aangezien voor ‘links’ en ‘rechts’ (in ieder geval door JBC en GS zelf) veel overeenkomsten vertoont.
Den Haag moet dus uitkijken. Als publieke instituties er niet in slagen het vertrouwen te herstellen en een eenvoudig servicemodel te hervinden, dan voelt het volk geen reden zich koest te houden.
Het is de politiek die het voortouw moet nemen in het herstellen van dat vertrouwen. Helaas zie ik bij Rutte noch bij Samsom dat grote gebaar. Hoe langer de gevestigde politiek daarmee wacht, hoe dichter het volk nadert. Zolang de verhalen over mismanagement aan de toppen van onze instituties blijven komen, is een ‘evenredige en eerlijke verdeling van de lasten’ maar een magere mantra voor het bewaken van de lieve vrede.
Gerard Drosterij
---
Gerard Drosterij is politicoloog en publicist. Volg hem op twitter
