Column Ewald Theunisse | Fusieflaters
Het is al lang geen geheim meer: het overgrote deel van de fusies in de wereld levert bij lange na niet het gewenste gewin op. Integendeel: één en één blijkt geen drie te worden, maar vaak één of zelfs nog minder.
Strategisch lijken deze bedrijfshuwelijken bijna altijd aan alle kanten te kloppen. En toch eindigt bijna negentig procent in een roemloze flop. Er is een enorme berg geld verdampt, de imagoschade is immens en veel talentvolle medewerkers hebben teleurgesteld de aftocht geblazen. Vrij akelig en erg jammer.
Achteraf wordt vaak de vinger op de juiste zere plek gelegd: de ‘culturen’ bleken niet bij elkaar te passen! Maar waarom niet, dát wordt nou juist vaak niet duidelijk. Cultuur is een veel simpeler fenomeen dan de meeste mensen denken. Het is niets anders de optelsom van de manifestaties van groepsdynamiek. In simpel Nederlands: de manier waarop mensen met elkaar omgaan, met elkaar communiceren, problemen oplossen en uitdagingen aangaan. Oftewel: de collectieve stijlvoorkeur.
Een fusievoorbeeld. Bedrijf A is een restaurantketen met een typische Beslissercultuur. Resultaatgericht, competitief, extravert: kortom een organisatie waarin stevig met het bijltje wordt gehakt en er niet zo gekeken wordt op wat rondvliegende spaanders. Bedrijf B is een restaurantketen met een typische Verbindercultuur. Informeel, persoonlijk, zorgzaam en zachtaardig. Strategisch is de fusie ideaal. Expertise is complementair, marktkennis en markaandeel vullen elkaar prachtig aan, kortom: er is geen enkele reden om te twijfelen aan een goede afloop.
Totdat de twee collectieven moeten gaan samenwerken. De Beslissers in bedrijf A walsen als olifanten door de zorgvuldig onderhouden porseleinkast van bedrijf B heen, waarvan de stilletjes verbijsterde medewerkers onmiddellijk ondergronds gaan om zoveel mogelijk acties van de nieuwe collega’s te saboteren. Binnen de kortste keren gaat er van alles mis, medewerkers melden zich ziek of vertrekken, klanten lopen weg, et cetera, et cetera. Fusie mislukt en twee gezonde bedrijven veranderd in één zieke.
Geslaagde fusies zijn als sterke, gelukkige huwelijken tussen twee individuen. De betrokken collectieven willen elkaars denk-, gedrags- en communicatiestijlen echt begrijpen, hebben begrip voor wonderlijke trekjes en willen van elkaars sterke kanten leren en profiteren. Op papier lijken heel veel fusies kansrijk. Maar ze slagen pas door onderling begrip.