Tien uur liepen we naar de schuur. Daar zaten we een kwartier zwijgend bij elkaar. Naast de koffie had mijn moeder water klaarstaan, ook had ze voor de Westlanders boterhammen gesmeerd. De gastarbeiders moesten zelf voor eten zorgen. Het woord discriminatie gebruikten we in onze regio niet.
Ik hoefde geen Nike Airs
Half één, als de temperatuur onder het
glas tot ver boven de 30 graden was gestegen, stopten we. We hadden vervolgens
nog de hele middag om te sporten. Mijn vriendje verdiende drie gulden per uur.
De pauzes kreeg hij doorbetaald. Ik kreeg geen geld voor mijn werk. Dat was ook
niet nodig, ik had immers alles wat een jonge tiener wenste. Het was daarnaast
belangrijker dat je deel uitmaakte van het familiebedrijf en daar je bijdrage
aan kon leveren. Het bezitten van nieuwe Nike Airs (die hoge witte met een rode
swoosh), kwam op de tweede plaats.
“Het is hier geen luilekkerland”
Ik moest aan mijn jeugd
met mijn vriendje denken toen ik het bericht van de Hema las. ‘In zijn pogingen
kosten te besparen wil Hema de betaalde pauzes van werknemers in bakkerijen,
distributiecentra en winkelfilialen schrappen.’ Mijn vader hamerde er ook
altijd op dat we niet te lang tijdens onze koffietijd moesten blijven hangen.
“Het is hier geen luilekkerland,” hoor ik hem nog lachend zeggen. Ondertussen
keek hij niet op een paar minuten meer of minder pauze. “Als die paar minuten
langer koffiedrinken wat zou uitmaken, dan doen we hier met zijn allen iets
fundamenteels verkeerd,” hoor ik hem ook nog zeggen. Deze twee uitspraken vonden we niet inconsequent. Het
gaf voor ons juist de balans aan tussen efficiëntie en snappen wat de kern is
van wat we deden. In ons geval mooie bloemen laten
groeien.
Fundamenteel verkeerd bezig zijn
De Hema slaat de plank volledig mis met het schrappen van de betaalde
pauzes. In het FD stond een aardige rekensom. Met de kwartiertjes pauze die de
4.340 fte’s nu door gaan werken, komen er jaarlijks een kleine 500 duizend
arbeidsuren vrij. Voor die uren hoeft de Hema geen flexwerkers meer in te
huren. Met het gemiddelde uurloon zou de Hema vervolgens een besparing van 18
miljoen euro per jaar bereiken. De Hema wil met een omzet van 1,1 miljard en een verlies van 16,4 miljoen euro in 2013
haar rendement verbeteren door pauzes niet door te betalen. Dan doe je iets
fundamenteels verkeerd.
Zoeken ze het in de vorm
De Hema verdedigt de
maatregel door er op te wijzen dat concurrenten ook niet doorbetalen bij
pauzes. "De huidige regeling is niet marktconform." Dat is juist een
reden de werknemers wel door te betalen. De bedrijfskundigen die dit verzonnen
hebben, leerden ooit dat een bedrijf zich moet onderscheiden van de
concurrentie. Krijgen ze hier een middel in handen, maken ze er geen gebruik
van. De Hema gaat het onderscheid zoeken in de vorm. De winkels kregen een
metamorfose. Ook belangrijk.
Natuurlijk hoort bij een verandering een hippe term: Operatie Make Over. Deel je de besparing van 18 miljoen euro op het aantal winkels van de Hema, dan kun je voor slechts 15 duizend euro verbouwen in iedere winkel. Daarvoor zet je het welzijn van duizenden mensen op het spel. Wat een armoede.