‘Arbeit Über Alles’
Zo ontstond de discussie over een programmeur die zich schuldig voelde omdat hij zijn baan geautomatiseerd had. Hij werkte al 18 maanden vanuit huis bij dezelfde werkgever. Het kostte hem een jaar om uit te vinden hoe hij zichzelf overbodig kon maken. Nu had hij nog maar twee uur per week nodig om net te doen alsof hij 40 uur werkte. De rest van zijn tijd verzorgde hij zijn zoontje. Hij voegde zelfs opzettelijke fouten toe aan zijn programmatuur om zijn oplossing op mensenwerk te laten lijken.
Op een developers forum vroeg hij zich af of zijn handelen wel ethisch was. Want hij bedonderde zijn werkgever. Hij was bang ontslagen te worden als het bekend zou worden. Een minderheid van de reageerders vond het volkomen normaal. Zijn werkgever huurde hem tenslotte in om een oplossing te bewerkstelligen. Dat hij het in twee uur deed en niet in 40 uur maakte niets uit. Het gaat immers om de ‘output,’ vinden de hedendaagse kenniswerkers. Een kleine meerderheid vond het niet kunnen. Als je iedere week liegt over het werk dat je verricht en een volledig salaris ontvangt voor minimale arbeid, dan doe je iets fundamenteels fout in je leven, was de mening van deze groep.
Het spreekt voor zich dat we de kant van de meerderheid kiezen. Die gast snapt er helemaal niets van. Toch ligt er ook een probleem bij de werkgever. De jongeman durft het niet te vertellen omdat hij bang is dat hij ontslagen wordt en zijn werkgever met zijn softwareoplossing aan de haal gaat. Daar zit precies het probleem. Zijn werkgever moet dit soort oplossingsgerichte mannen koesteren.
Ik hoorde eens het volgende verhaal. Twee gepromoveerde natuurkundigen werden door één van de techmoguls vanaf Stanford aangenomen. Ze verdienden direct ver boven de Balkenendenorm. Ze werden in één kamer gezet. De taak die ze moesten uitvoeren was acht uur per dag op een bestand klikken, Ctrl-C intoetsen, de muis verplaatsen en vervolgens het bestand met Ctrl-V ergens anders neerzetten. De jongens keken elkaar vragend aan. Dit kunnen ze toch niet menen, zulk repeterend werk kon iedereen uitvoeren. Ze lieten het er niet bij zitten. Na zes weken hadden ze de code af die ervoor zorgde dat ze met hun handen over elkaar konden zitten. Ze hadden zichzelf overbodig gemaakt en kregen vervolgens een nog uitdagender klus voorgeschoteld. Waar ze met veel plezier hun tanden op stukbeten.
Niet alleen de werkgever moet mensen koesteren die de Tayloriaanse werkmethode overboord zetten. Ook de werknemer moet streven zichzelf overbodig te maken, opdat hij eeuwig uitdagender vraagstukken mag oplossen.
Ben van der Burg
IT-ondernemer en oud-topschaatser Ben van der Burg richt zijn kritische blik op de toekomst en verrast met prikkelende observaties