Dat lijkt appels en peren, maar Polen heeft wel een schrandere redenering. Wij zijn wel lid van de NAVO, zeggen ze, maar we doen eigenlijk voor spek en bonen mee, terwijl toch duidelijk is dat Rusland voor ons de grote vijand is en blijft. Dus kom op met je wapens en manschappen.
Wat is dan het verband met de Europese Unie? Heel simpel: de Britse premier Cameron eist dat migranten binnen de EU pas na vier jaar in aanmerking komen voor sociale voorzieningen. Als dat gebeurt, wil hij proberen Groot-Brittannië in de EU te houden, dus ‘nee’ te adviseren in zijn eigen Brexit-referendum. Maar zo’n verandering is in strijd met het beginsel van vrij verkeer van mensen, dus de EU is tegen, met Polen voorop. Waarom Polen? Omdat er honderdduizenden Poolse staatsburgers in Groot-Brittannië wonen. In Engeland en Wales is Pools zelfs de tweede taal. Niet Arabisch, Niet Urdu. Niet Hindi. Maar Pools. En dus komt de Poolse regering op voor de rechten van haar staatsburgers.
Behalve dan als dat ene hoofdkwartier in Brussel – dat van de EU – even belt met het andere hoofdkwartier in Brussel – dat van de NAVO. Dan streept de regering in Warschau het principe van het vrije verkeer van mensen weg tegen soldaten, artillerie, raketten en gevechtsvliegtuigen. Mensenrechten zijn inwisselbaar voor kogels, dus.
Politiek hebben de Polen en Britten in dit wonderlijke spel de wind tegen, want Merkel, Hollande en Rutte gaan vast dwarsliggen. Maar in populistische zin hebben zij de wind juist mee. In Nederland, bijvoorbeeld, komt de grootste groep buitenlanders uit – inderdaad – Polen. En reken maar dat heel veel Duitsers, Fransen en Nederlanders het best eens zijn met een soort blokkade tegen Oost-Europese migranten. En wapens voor Polen, en tegen Poetin? Vinden ze vast ook prima. Het wordt dus nog een heel spannend spel – op die twee hoofdkwartieren in Brussel.
===
Bernard Hammelburg (bernard.hammelburg@bnr.nl) is buitenlandcommentator van BNR Nieuwsradio. Luister ook elke donderdag om 15.00 naar zijn vaste programma, BNR De Wereld, met scherpe analyses over Europa, de internationale politiek en met prominente gasten. En volg zijn blog op BNR.nl/dewereld.