Column Bernard Hammelburg | Rillen van het socialisme

In Amerika mag bijna alles. Er is geen verplichte gezondheidsverzekering. Er bestaat geen burgerlijke stand of bevolkingsregister, dus je kunt je niet inschrijven. Je kunt moeiteloos je naam veranderen. Je kunt je kinderen onterven en je centen nalaten aan je hond. Je kunt wapens kopen. Maar één ding kan niet: je mag geen socialist zijn. Dat is een rode kaart.

Amerikaanse presidentskandidaten doen dan ook altijd enorm hun best om zich zo rechts mogelijk te profileren. Republikeinen doen dat openlijk. Ze roepen om het hardst hoe conservatief ze zijn, hoezeer ze tegen belastingen zijn, of tegen abortus, of tegen het homohuwelijk. Of, zoals in het geval van de politieke hooligan en koploper Donald Trump, tegen immigranten.

Maar ook Democraten doen hun uiterste best om vooral niet links over te komen. Hillary Clinton loopt voor op haar rivaal, senator Bernie Sanders, door over zo ongeveer alles enerzijds-anderzijds-standpunten in te nemen. Als je haar in het Nederlandse politieke landschap zou plaatsen, dan zou je zeggen: VVD. Wat trouwens ook geldt voor Obama.

Hoe groot de afkeer van socialisten is, blijkt uit een grappig artikel in de Washington Post over Bernie Sanders. Met vijf woorden – ‘ik ben een Democratische socialist’ – heeft Hillary’s uitdager, volgens de krant, zijn eigen politieke doodvonnis getekend. Er staat een onderzoek bij van opiniepeiler Gallup, die kiezers de vraag voorlegde welke factor hun stem zou belemmeren bij een favoriete kandidaat.

Katholiek weerhoudt 6 procent van de kiezers, een zwarte of jood 7 procent, een vrouw of Latino 8 procent, een homo of lesbienne 24 procent, een evangelische christen 25 procent, een moslim 38 procent, een atheïst 40 procent. En daar komt-ie: een socialist: 50 procent. Dus de helft van de kiezers zou een favoriete kandidaat laten vallen omdat hij socialist is.

Hoewel presidenten als Roosevelt en Johnson beslist progressief waren, heeft Amerika nooit echte socialisten gekend. Het is dus een raadsel waar die diepe afkeer vandaan komt. Het verklaart wel hun nooit helemaal verholen wantrouwen tegen Europa. Want in Amerikaanse ogen zijn wij Europeanen soms populistische racisten, maar meestal – en vooral – linkse engerds, met verplichte verzekeringen, verplichte registratie en uitkeringen. Om van te rillen.

===

Bernard Hammelburg (bernard.hammelburg@bnr.nl) is buitenlandcommentator van BNR Nieuwsradio. Luister ook elke donderdag om 15.00 naar zijn vaste programma, BNR De Wereld, met scherpe analyses over Europa, de internationale politiek en met prominente gasten. En volg zijn blog op BNR.nl/dewereld.