Als we naar de militaire verplaswedstrijd kijken, heeft de oude brombeer gelijk. Het aantal Russische gevechtstoestellen dat het luchtruim van de NAVO binnen vliegt, neemt met de dag toe. Kleine aantekening: dat binnenvliegen mág, als de Russische luchtmacht van tevoren een vluchtplan indient. Andersom gebeurt ook: NAVO-toestellen vliegen regelmatig boven Rusland. Maar momenteel gaat het vooral om Russische vluchten die stiekem worden uitgevoerd, vaak met uitschakeling van de transponder, waardoor de toestellen niet zichtbaar zijn op de radars van de verkeersleiding en andere vliegtuigen.
Het is een gevaarlijke vorm van intimidatie, want de piloot van – bijvoorbeeld – een verkeersvliegtuig ziet zo’n bommenwerper of gevechtstoestel niet aankomen. De afgelopen acht maanden zijn er minstens veertig van dit soort incidenten gemeld, waarbij soms botsingen op het nippertje werden voorkomen. Gevechtsvliegers spelen cowboy in de lucht.
Ook in dit spel heeft de slimme Vladimir Poetin weer de azen in handen. Zodra de NAVO zo’n stiekeme vlucht in het vizier krijgt, stijgen meteen Westerse gevechtsvliegtuigen op om de indringer weg te jagen. Schieten doen ze niet – ze kijken wel uit. De cowboys in de lucht willen helemaal niet schieten – die willen ’s avonds gewoon aan de borsjt, hamburger of boerenkool met worst. Maar de generaals en regeringen in de Westerse landen worden er erg nerveus van. Dat is precies wat Poetin wil. Die steekt de middelvinger op naar dat arrogante Westen, en het Russische volk kraait victorie.
Je moet er niet aan denken dat het een keer mis gaat: dat er écht een botsing komt, of dat een gevechtsvlieger wél de trekker overhaalt. Dan wordt het die avond geen borsjt, hamburger of boerenkool met worst – niet voor de piloten, en nooit meer voor ons.
Het is de hoogste tijd dat het vaste overleg tussen NAVO en Rusland wordt hervat. Dat gebeurde sinds 2002 in de Rusland-NAVO Raad, maar Amerika en de EU zetten die op de spaarbrander toen Rusland de Krim annexeerde. Het was begrijpelijk maar niet verstandig. Want als je in een conflictsituatie een vast overlegorgaan hebt, dan houd je dat in stand om met de tegenstander te praten. Gorbatsjovs nieuwe koude oorlog is een naargeestig perspectief, maar een hete oorlog is een stuk ongezonder.
Bernard Hammelburg
===
Bernard Hammelburg (bernard.hammelburg@bnr.nl) is buitenlandcommentator van BNR Nieuwsradio. Luister ook elke donderdag om 15.00 naar zijn vaste programma, BNR De Wereld, met scherpe analyses over Europa, de internationale politiek en met prominente gasten. En volg zijn blog op BNR.nl/dewereld.