Column Bernard Hammelburg | Veilig luchtruim? Maak dat de kat wijs
Dat vlucht MH17 is neergehaald door een Oekraïense separatist die bij zijn schietcursus niet goed had opgelet, staat wat mij betreft wel vast. Iets anders is de verantwoordelijkheid.
Waarom vermeden sommige luchtvaartmaatschappijen, zoals British Airways, het luchtruim van Oekraïne, en vlogen andere, zoals Malaysia Airways en KLM, er wél? KLM-topman Camile Eurlings zei tegen BNR dat het luchtruim boven Oost-Oekraïne veilig was verklaard.
De Europese pilotenvereniging suggereert dat landen over informatie kunnen beschikken die ze alleen delen met hun eigen luchtvaartmaatschappijen. In gewone taal: de Britse regering kende het gevaar van raketten en tipte British Airways om een andere route te kiezen, maar belde niet even met andere regeringen.
Het is om verschillende redenen een onzinverhaal. In de eerste plaats omdat Virgin Atlantic, een andere Britse maatschappij, de Oekraïneroute wél nam. Zou de Britse regering British Aiways wél hebben gewaarschuwd, en Virgin níet? Maak dat de kat wijs.
In de tweede plaats had Oekraïne luchtvaartmaatschappijen ruim vóór de aanslag gewaarschuwd niet onder de 9.750 meter te vliegen. MH17 vloog op 10.060 meter, en dus was dat voor Eurlings en zijn collega’s veilig.
De vraag is deze: waarom was het luchtruim tot bijna tien kilometer onveilig? Er zijn maar twee antwoorden: door gevechtsvliegtuigen of raketten. Geen enkel ander systeem of wapen reikt zo hoog. Om dat te snappen hoef je niets van luchtvaart te weten.
British Airways beschikte niet over meer of betere informatie, maar heeft gewoon de Britse hersentjes gebruikt. Onveilig tot tien kilometer? Daar wordt dus met raketten geschoten, wij vliegen een eindje om, dachten ze in Londen. Alles in de luchtvaart draait om brandstofverbruik. Elke route moet zoveel mogelijk langs een rechte lijn. Omvliegen kost dus geld. British Airways had er dat extra geld voor over.
De kwestie van de verantwoordelijkheid is niet alleen belangrijk voor de aansprakelijkheid, en dus de afwikkeling van de schadevergoeding met de nabestaanden, maar vooral voor het geweten van de luchtvaartmaatschappijen. Die kunnen, zeker na de ramp met MH17, niet volstaan met de verklaring dat het allemaal veilig was, en dan naar anderen wijzen die zo kinderachtig waren om informatie achter te houden.
===
Bernard Hammelburg (bernard.hammelburg@bnr.nl) is buitenlandcommentator van BNR Nieuwsradio. Luister ook elke donderdag om 15.00 naar zijn vaste programma, BNR De Wereld, met scherpe analyses over Europa, de internationale politiek en met prominente gasten. En volg zijn blog op BNR.nl/dewereld.
