Column Bernard Hammelburg | Leuterpraat aan de tap
Boze burgers hebben vaak een soort geconditioneerde reflex: als hun regering er niet veel van bakt, beginnen ze te roepen om een zakenkabinet. Britten, Fransen, Italianen, Israëliërs, bijvoorbeeld.
En in Nederland hebben we nu een heus schaduwkabinet, onder leiding van oud-MKB-voorzitter Hans Biesheuvel, bestaande uit succesvolle ondernemers, topeconomen en allerhande andere knappe koppen.
De boodschap is: beroepspolitici zijn draaikonten, vergaderduivels, compromisjagers, kiezersbedriegers en jokkebrokken. Dan heb je meer aan een goede manager, een geleerde econoom of een gestaalde ondernemer. Wat dit soort mopperaars eigenlijk zegt is: democratie is een aardig spel voor softies, maar wie vooruit wil heeft er niets aan. Domme leuterpraat aan de tap, met de chardonnay in de hand, vind ik dat.
Een huiveringwekkend voorbeeld is Thailand, waar aanvankelijk vreedzame demonstraties uitliepen op bloedige rellen, en misschien een tijdelijke staatsgreep door het leger. De premier, mevrouw Yingluck, is keurig democratisch gekozen, met steun van vooral de plattelandsbevolking. Zij is de zuster van miljardair Thaksin, de vorige premier die in 2008 naar Dubai vluchtte in een corruptieschandaal. Aanleiding voor de rellen is een amnestiewet, die een hele hoop schurken gratie verleent, waaronder haar broer.
De welvarende elite in de grote steden eist het aftreden van de premier. Weg met die klungelende, corrupte bende, schreeuwen ze. En wat willen ze? Een zakenkabinet. Hier botsen twee opvattingen over wat democratie is. De een zegt: democratie is de wil van de meerderheid. De ander zegt: democratie is legitimiteit die voortvloeit uit morele autoriteit. In gewone taal: de meerderheid weet niet wat goed voor haar is. En wij, de mensen met geld, invloed, inzicht en kennis, weten dat wel.
Ik weet het: Thailand is ver weg. Wij demonstreren niet zo snel, en wij hebben een gezonde hekel aan meppen. Maar het mechanisme is hetzelfde. Een zakenkabinet is een onzalig idee. Al is het alleen al omdat diezelfde mensen die erop aandringen niet anders zijn dan de gefrustreerde elite die spijt heeft van haar eigen stem. Dom van die elite.
Bernard Hammelburg
===
Bernard Hammelburg (hammelburg@bnr.nl) is buitenlandcommentator van BNR Nieuwsradio. Luister ook elke donderdag om 15.00 naar zijn vaste programma, BNR De Wereld, met scherpe analyses over Europa, de internationale politiek en met prominente gasten. En volg zijn blog op BNR.nl/dewereld.
