Column Bernard Hammelburg | Instabiliteitspact
Na het Kunduzakkoord merkte SP-leider Emile Roemer schamper op dat er een sticker op moest met de tekst ‘maximale houdbaarheidsdatum tot september 2012.’
Ongetwijfeld waar, maar je kunt het ook zien als een snier tegen de democratie. Na algemene verkiezingen komt er vaak een kabinet met andere opvattingen, dat eerdere afspraken onderuit haalt. De kiezer is uiteindelijk de baas – dat heet democratie. Gesteld dat het huidige kabinet de rit braaf had uitgezeten, en er zouden dit jaar reguliere verkiezingen zijn, dan zou de houdbaarheidsdatum van heel veel besluiten ook zijn verlopen.
De verkiezingen in Frankrijk en Griekenland illustreren dat. In Griekenland komt waarschijnlijk een links kabinet, en reken maar dat het er alles aan zal doen om het Brusselse stabiliteitspact onderuit te halen. De nieuwe Franse president Hollande gaat meteen met de Duitse bondskanselier Merkel onderhandelen over een extra paragraaf die het pact vertraagt en ruimte creëert voor het langzamer afbouwen van de staatsschuld. Merkels eigen coalitie dreigt bij de verkiezingen van volgend jaar ook onderuit te gaan.
New York Times columnist Paul Krugman noemt het ‘de Europese revolte’, die voortkomt uit het wantrouwen van de Europeaan tegen het gedram over bezuinigingen. Of Krugman gelijk heeft of niet – wat we hier zien, vormt in de ogen van veel macro-economen en analisten het fundament voor een financiële Apocalyps. We betalen de prijs voor de supermacht Europa, die niet bereid is het beginsel van politieke en economische solidariteit te aanvaarden.
Ik ben vóór een gezamenlijk Europa, en dus zo’n verfoeide federalist die Emile Roemer, Geert Wilders en Marie le Pen wantrouwen. Maar je kunt het ook omdraaien: wat we deze week meemaken is de democratie die victorie kraait. In vrije verkiezingen heeft het electoraat altijd gelijk, ook als het op partijen stemt die in veler ogen – in elk geval in de mijne – bekrompen, achterhaalde ideeën hebben. Nog anders gezegd: de houdbaarheidsdatum van een Europese overeenkomst reikt nooit verder dan de volgende verkiezingen in een van de lidstaten. We hebben dus helemaal geen stabiliteitspact – we hebben een instabiliteitspact.
Bernard Hammelburg
===
Bernard Hammelburg (hammelburg@bnr.nl) is buitenlandcommentator van BNR Nieuwsradio. Luister ook elke donderdag om 14.30 naar zijn vaste programma, BNR Bernard Hammelburg, met scherpe analyses over de internationale politiek en met prominente gasten.
