[12-01] Moord en het vrije woord
Na de schietpartij in Arizona waarbij Congreslid Gabrielle Giffords zwaargewond raakte, werd met een beschuldigende vinger gewezen naar het opruiend taalgebruik van conservatieve politici.
Voor de duidelijkheid: ik heb een hekel aan Bill O’Reilly en Glenn Beck, die hun pen dagelijks in vitriool dopen en voor de camera’s van FoxNews de meest wanstaltige teksten debiteren over Barack Obama en alles wat met diens Democratische partij te maken heeft. Hetzelfde geldt wat mij betreft voor hun linkse tegenhangers, Rachel Maddow en Keith Olbermann, die voor de camera’s van MSNBC even hard fulmineren tegen de Republikeinse partij. Zij zijn verlengstukken van partijen die, in en buiten het parlement, geen middel schuwen om elkaar voor rotte vis uit te maken.
Maar het verwijt dat die onsmakelijke scheldkanonnades Jared Loughner in Arizona hebben geïnspireerd om zes mensen te vermoorden en een parlementslid zwaar te verwonden vind ik onzinnig. Hij had ongetwijfeld politieke overwegingen, maar dat maakt hem niet meer of minder dan een gevaarlijke gek.
Hoe ergerlijk de opruiende taal in de politiek of de media ook is, het kan nooit een motief zijn voor moord. De schrik zit er bij beide partijen in Amerika even stevig in, en je zou mogen hopen dat al dat gescheld over en weer een tandje of wat lager mocht, maar dat heeft te maken met smaak. Daar ontbreekt het bij politiek en journalistiek vaak aan.
In Nederland hadden wij vergelijkbare reacties na de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh. In de maatschappelijke ontreddering van die momenten kwam ook een roep om matiging in politiek en media. Maar ook voor Volkert van der G. en Mohammed B. gold dat er in hun hersens een printje los zat.
Gelukkig heeft het aangeslagen Nederland toen toch de rug recht gehouden. Niemand – of het nu Amerika is of Nederland – hoeft zich de mond te laten snoeren om dat een of andere geestelijke kneus uit zogenaamde politieke overwegingen een mes trekt of pistool leegschiet.
Nogmaals: het zou de democratie sieren als het politieke debat wat netter werd gevoerd. Het zou ook helpen als we stoppen onszelf en elkaar wijs te maken dat de samenleving bomvol verontwaardigde en verongelijkte burgers zit. Maar op het moment van zo’n zogenaamde politieke moord wens ik al die tetterende politici en journalisten een lang, gezond leven. Wees beschaafd en beleefd, maar als u niet beter weet – doop uw pen dan gerust in vitriool.
hammelburg@bnr.nl