[26-01] Ach ja…die State of the Union

In Nederland is aan deze traditie de laatste jaren een extra ritueel toegevoegd: media die proberen het embargo te breken, of Kamerleden die de inhoud al van tevoren naar de media lekken. Dan wordt de Rijksvoorlichtingsdienst witheet en is, zogezegd, het koninklijk huis te klein.
De Amerikanen draaien het de laatste jaren om en geven de inhoud van de State of the Union speech al enige dagen van tevoren vrij. Obama’s toespraak van vannacht stond zondag al grotendeels in de kranten. En gelijk hebben ze. Want – eerlijk is eerlijk – de inhoud is zelden verrassend.
U zult vast niet van uw stoel vallen als u Obama hoort zeggen dat de regering meer banen wil creëren. Of als de Nederlandse of Britse koningin bij economische tegenslag aanscherping van de sociale wetten aankondigen. Zo’n toespraak verrast zelden. Sterker nog: er zit bijna nooit nieuws in. Ja, heel af en toe – bijvoorbeeld toen George W. Bush in 2002 vijanden als Iran en Noord-Korea “de as van het kwaad” noemde.
Denk nou niet dat ik een pleidooi wil houden tegen mooie tradities, want die moet je koesteren. Maar we hebben de neiging het een beetje te overdrijven. De Britten hebben, bij wijze van spreken, de oudste rechten, want de jaarlijkse toespraak van het staatshoofd dateert daar al uit de veertiende eeuw. Onze eigen Troonrede ontstond pas in de negentiende eeuw, en pas sinds 1923 leest de koningin die voor. De Amerikanen kennen de toespraak sinds 1790, maar in zijn huidige vorm bestaat hij pas sinds de jaren twintig van de vorige eeuw. Tot die tijd stuurden presidenten hun plannen vaak per post aan het parlement.
Let maar op: morgen zijn we Obama’s State of the Union alweer vergeten. En zeg eens eerlijk: herinnert u zich nog iets uit de laatste troonrede van de koningin? Ik bedoel maar.
hammelburg@bnr.nl