Terecht eerbetoon
Emmanuel Macron heeft opnieuw laten zien dat staatsmanschap en historisch besef de grote lijnen bepalen van gezond internationaal beleid. Door Donald Trump uit te nodigen voor de viering van 14 juli, de Franse nationale feestdag, gaf hij een dubbel signaal: zonder de Verenigde Staten had het huidige, vrije Europa niet bestaan, en dankbaarheid daarvoor overtroeft de controverses die zijn Amerikaanse collega voortdurend over zichzelf afroept.
Op deze veertiende juli was Trump de vertegenwoordiger van een land dat 400.000 mensenlevens opofferde om Frankrijk, de rest van West-Europa en een groot deel van Azië in de Tweede Wereldoorlog te bevrijden. Hoe men ook over het huidige Amerika mag denken, die magistrale opoffering mag niet worden vergeten. Minachting voor en kritiek op Trump moesten even wijken. De handdruk van bijna een halve minuut wekte dit keer - zoals altijd - een hoop gegniffel op, maar nu roemden de media die toch vooral als een gedenkwaardig moment en een politieke meesterzet van Macron. De Britse premier, Theresa May, werd weggezet als een loser, omdat een mogelijk bezoek van Trump aan haar land kort daarvoor was afgeblazen.
Herdenken is niet zomaar een eerbetoon aan gevallenen en slachtoffers, maar vooral een uitging van begrip voor de ankerpunten die de geschiedenis bepalen. En het geldt zeker niet alleen voor de Amerikanen. De Russen verloren in de strijd tegen nazi-Duitsland twintig miljoen soldaten en burgers , een feit dat, in deze tijd van groeiende vijandschap met het Rusland van Poetin, vaak wordt vergeten.
Nu kun je zeggen: Amerika en Rusland werden in de oorlog aangevallen, door respectievelijk Japan en Duitsland, dus ze vochten in de eerste plaats uit eigenbelang. Maar dat gold niet voor de Canadezen, die zelf nooit waren aangevallen, en er toch voor kozen deel uit te maken van de geallieerde strijdkrachten. Natuurlijk, zij waren onderdeel van het Britse Gemenebest, dat in 1939 een beroep op ze deed. Maar na dat verzoek debatteerden ze wel degelijk nog even, en besloten met een ruime meerderheid van het volk de strijd te steunen.
Let wel: een land met destijds maar elf miljoen inwoners, dat een krijgsmacht van ruim een miljoen vrijwilligers op de been bracht, waarvan 43.000 omkwamen. Bij de bevrijding van Nederland speelde dat Canadese vrijwilligersleger een doorslaggevende rol. Het waren de Canadezen, die in 1945 de Berlagebrug overtrokken en Amsterdam bevrijdden. Premier Justin Trudeau, een beetje een politieke kloon van Macron, had volkomen gelijk met zijn oproep aan Donald Trump, tijdens een toespraak voor Amerikaanse gouverneurs, om het thema ‘America First’ over boord te zetten. Isolationisme, geopolitieke bekrompenheid, verzet tegen vrijhandel en de voortdurende nadruk op het belang van de eigen grenzen passen niet bij een land dat, op momenten waarop het er echt op aankwam, heeft laten zien voor de verdediging van het tegenovergestelde bereid te zijn het uiterste offer te brengen.
Nu maar hopen dat Trump de signalen van Macron en Trudeau oppakt. In elk geval is hij ijdel genoeg om het predicaat ‘beschermer van de vrije wereld’ in een gouden lijst op zijn bureau in het Witte Huis te plaatsen.
Bernard Hammelburg
Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context.
