Zwemmen in het geld
Jacob Zuma is niet alleen maar de president van Zuid-Afrika, maar voor veel van zijn volgelingen vooral een cultfiguur. Hij komt met bijna alles weg, omdat hij in zijn eigen kring wordt gezien als de trotse verpersoonlijking van zijn land. Schaamteloze, corrupte zakkenvuller? Welnee, gewoon een jongen van het volk die het heeft gemaakt.
Hij is zes keer getrouwd, had enkele jaren geleden nog vier vrouwen tegelijk, en is de vader van 21 kinderen. Of eigenlijk 22, want ook een man met een harem kan vreemdgaan, en uit zo’n buitenechtelijke relatie heeft hij ook een kind. Niks aan de hand, vindt hij, want hij is een Zulu, en zijn volk staat polygamie toe. Twaalf jaar geleden werd hij vrijgesproken van de verkrachting van de dochter van een vriend, die Hiv-positief was. Hij haalde de wereldpers met zijn opmerking dat hij zelf geen gevaar liep, want hij had na de seks een douche genomen.
Nu staat hij opnieuw in het brandpunt van de belangstelling omdat het constitutionele hof van Zuid-Afrika heeft gevonnist dat het parlement een afzettingsprocedure moet starten. Aanleiding is een schandaal dat al vier jaar loopt. Zuma liet zijn huis op kosten van de staat voor tonnen vertimmeren. Hij liet een kippenren, een koeienstal, een amfitheater, een bezoekerscentrum en een zwembad aanleggen.
In 2005 stelde de minister van politiezaken een onderzoek in, maar kwam tot de conclusie dat er ‘niets illegaals’ was gebeurd. De ijverige minister liet zelfs een videofilmpje maken, waarin vier agenten laten zien dat het zwembad er niet in de eerste plaats is om in te zwemmen, maar voor de brandveiligheid. Op de meest klungelige manier zeulen de agenten met een overduidelijk voor de gelegenheid aangerukte brandslang.
Nu zegt het constitutionele hof dus: regering, en vooral het parlement, hebben deze zaak niet serieus genomen, en er is weldegelijk gerede verdenking van corruptie of onrechtmatig gebruik van overheidsfondsen. Het hof kwam niet unaniem tot deze conclusie. De minderheid van het hof vindt dat het de taak van het parlement zelf is om over de rechtmatigheid van Zuma’s handelen de oordelen, en dat het hof zich er dus eigenlijk niet mee moet bemoeien.
De kans dat het parlement de zaak oppakt is iets groter dan in het verleden. Zuma is inmiddels afgezet als partijleider van het ANC, de roemruchte anti-apartheidspartij van Nelson Mandela en Desmond Tutu. Maar zijn populariteit is en blijft groot. Het gaat niet alleen om zijn Zulu-volksgenoten, maar om een vaak verontrustend en breed gedragen wantrouwen tegen de staat, die in de ogen van velen zelf de grootste zakkenvuller is. Of dat nu waar is of niet, Zuid-Afrika is een rechtsstaat, en het siert de onafhankelijke rechtbank dat die zich niet laat intimideren,
