Poetins bluf
‘Onoverwinnelijk’ en ‘geen bluf.’ Dat waren de kernpunten in de presentatie die Vladimir Poetin gaf over het nieuwe wapenarsenaal dat zijn land heeft ontwikkeld om westerse defensiesystemen te omzeilen. Dat die wapens griezelig kunnen zijn is ongetwijfeld waar, maar dat het Rusland onoverwinnelijk zou maken is wel degelijk bluf.
Er zijn verschillende redenen waarom Poetin, als onderdeel van zijn jaarlijkse ‘troonrede,’ met zijn militaire borstklopperij kwam. In de eerste plaats staat hij aan de vooravond van de Russische presidentsverkiezingen. Die gaat hij ongetwijfeld winnen, maar zijn angst is dat de opkomst tegenvalt, wat voor hem een enorme blamage zou zijn. Vandaar dat hij, behalve het thema 'onoverwinnelijkheid tegen het Westen', ook de belofte deed de armoe in zijn land stevig aan te pakken.
In de tweede plaats speelt hij het spel dat zijn Amerikaanse rivaal, Donald Trump, ook speelt: het opscheppen met het versterken, uitbreiden en efficiënter maken van het arsenaal aan nucleaire, ballistische wapens. Net als Trump lijkt zijn betoog eerder gestoeld op grootspraak of wensdromen dan op de technische doorbraak waarover hij pocht. Het belangrijkste nieuwe wapen is een kruisraket die, met behulp van een nucleair aangedreven motor, veel sneller vliegt dan vorige generaties en heel laag. Daardoor zou het raketverdedigingssysteem dat de NAVO in Polen, Roemenië en Alaska heeft geplaatst, volstrekt waardeloos worden. En een onderwater-drone, die, aanmerkelijk sneller dan een onderzeeër, lange afstanden kan afleggen en vijandelijke schepen op de wereldzeeën kan vernietigen.
Nu de onzin. Kruisraketten zijn vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw altijd zo ontworpen dat ze op lage afstand vliegen, om onzichtbaar te blijven op de radarsystemen van de tegenstander. Dat de Russische raketten sneller vliegen kan waar zijn – hoewel de meeste deskundigen denken dat de nieuwe nucleaire atoommotor nog op de tekentafel ligt – maar ze kunnen niet onzichtbaarder worden dan onzichtbaar. Wat de onderzee-drone betreft: klinkt stoer, maar na de lancering is zo’n ding misschien wel een week onderweg, en al die tijd ben je hem kwijt. Dat verzet zich tegen de Russische doctrine van onmiddellijk nucleair ingrijpen.
Feit is dat de westerse radarsystemen moeten worden verbeterd en daaraan wordt hard gewerkt. Daar staat weer tegenover dat het antiraketsysteem in Polen, Roemenië en Alaska – en in ontwikkeling in Zuid-Korea – volgens Amerika en de NAVO nooit bedoeld is om tegen Rusland te gebruiken, maar als bescherming tegen 'schurkenstaten', waarmee Iran en Noord-Korea worden bedoeld. De Russen hebben dat nooit geloofd, ook niet toen Ronald Reagan, de Amerikaanse president die het idee van het afweergeschut in de jaren tachtig lanceerde, de toenmalige Sovjet-Unie aanbood mee te doen. Voor Poetin is het NAVO-systeem maar voor één ding bedoeld: om Rusland aan te kunnen vallen.
Twee bluffende, opgeblazen kikkers in de twee militaire supermachten is verontrustend. Ze hebben niet de nucleaire wondertechniek waarover ze opscheppen. Maar het oude nucleaire arsenaal is nog altijd ruim genoeg om elkaar volledig te vernietigen. De hoop is dat de ruige taal over en weer in het najaar afneemt. Poetin is dan herkozen en heeft zijn blaaskakerij niet meer nodig. Trump verliest zijn meerderheid in minstens een van de twee huizen van het Congres, en moet een toontje lager zingen – ervan uitgaande dat het Ruslandonderzoek hem dan niet al heeft uitgeschakeld.
