Column Kustaw Bessems | Tweede Kamer, stuur Oosting naar huis

Zijn we vergeten waar die vorige keer mee kwam aanzetten? Hij hakte in op oud-staatssecretaris en -officier van justitie Fred Teeven, die vijftien jaar eerder een foute deal met een crimineel had gesloten. En negeerde daarbij elke mogelijke verzachtende omstandigheid. Maar de belangrijkste kwestie? De vele recente acties op het ministerie om de zaak onder de pet te houden?

Die waren allemaal gekomen, aldus Oosting, doordat men zich de politieke gevoeligheid van het onderwerp onvoldoende had gerealiseerd.

Kom nou toch.

De boel was juist onder het tapijt geveegd vanwége de politieke gevoeligheid. Oosting schreef een rapport dat door de harde taal over Teeven en een opsomming van onaangename feiten de schijn van strengheid had. Maar in feite was zijn hele interpretatie erop gericht de zaak zo klein mogelijk te houden en zo min mogelijk voeding te geven aan wantrouwen jegens de overheid, een thema dat hij benadrukte. Tekenend was zijn taxatie van de beslissing door toenmalig minister Opstelten om eerder onafhankelijk onderzoek naar de Teevendeal tegen te houden en een oude vriend een vodje te laten opstellen dat hij ook nog naar hartelust had gecensureerd. Wílde Opstelten de waarheid soms niet boven krijgen? ’Dat kan ik me bij Ivo niet voorstellen’, zei Oosting.

Alsof het zijn taak was om zich iets voor te stellen. Van Ivo. Of van wie hij verder ook bij de voornaam mocht noemen. Het was zijn taak om iets uit te zoeken.

De hele tijd hadden Opstelten en consorten met een oud computersysteem geschermd: daardoor konden zij geen details geven over de overeenkomst die Teeven ooit sloot met een drugscrimineel. Onzin, weten we nu. Ambtenaren kregen van hogerhand opdracht om te stoppen met zoeken naar die details. Alleen, waarom moeten we nu dat van Nieuwsuur horen? Waarom hoorden we dat niet van Oosting?

En nu mag hij gewoon weer aan de slag.

Een voorspelling: Oosting gaat dit keer wel een doofpot vaststellen. Maar dat wordt een héél klein doofpotje. Waar hoogstens een handvol ambtenaren de deksel op heeft gedaan.

Opstelten en Teeven hebben al verbaasd  gereageerd op de laatste onthullingen en ik geloof ook dat ze in een positie zijn om betrokkenheid te ontkennen. Daar hebben zij wel voor gezorgd. En daar hebben hun mensen wel voor gezorgd. Want dat is het. Dit gaat niet over een ambtenaar die een opdracht gaf. Dit gaat ook over Edith Schippers die een onderzoeksjournalist zwartmaakte met complottheorieën. Over Rutte die bezwoer dat niets was toegedekt. Dit gaat niet over één ministerie of één partij. Dit gaat over een dominante politieke cultuur waarin beeldvorming allesbepalend is, leugens vanzelfsprekend en zo’n doofpot niet anders dan een natuurlijk uitvloeisel.

Tweede Kamer, wacht niet op Oosting, maar neem zelf je verantwoordelijkheid voordat dit nog verder door ettert.