Want geef toe, je zomaar in het luchtledige verzetten heeft iets buitengewoon onbevredigends. Antifascist zijn, dat gaat gewoon heel lastig zonder een fascist binnen handbereik.
Des te groter moet ons respect, ja onze bewondering zijn voor de verzetshelden die er onder deze barre omstandigheden toch wat van weten te maken. Zo zijn er onverschrokken lieden, de februaristakers hadden er nog een puntje aan kunnen zuigen, die naar het huis van een PVV-kandidaat gaan en zonder dat iemand het ziet, daar dan allemaal dingen op schrijven. 'PVV fascistisch', bijvoorbeeld. Of 'hier wonen moslimhaters'. Met rode verf, in kloeke letters. Verzetsletters mag je wel zeggen.
Maar dat is niet alles hoor. Deze ondergrondse is heus voor geen kleintje vervaard. De dappersten onder de dapperen gooien bij PVV’ers stenen door de ruit. Hadden ze van dit kaliber destijds maar op de Grebbeberg gestaan, wij hadden verzet überhaupt nooit nodig gehad.
Nu hoor ik u denken: geef ik niet wat te hoog op van deze heldenmoed? Is het niet een beetje klein bier allemaal? Maar dan vraag ik u toch het u voor te stellen. Dat u ’s ochtends wakker wordt en dat uw hele huis is ondergeklad. Dat u uw kinderen erlangs loodst misschien, op weg naar school. Dat u beseft dat iemand in uw tuin bezig was terwijl u sliep. Of dat u in uw woonkamer zit en uit het niets klinkt een enorme knal, gevolgd door glasgerinkel. Ik wil wedden dat u niet vaak iets meemaakt dat zo’n inbreuk is op uw persoonlijke levenssfeer, dat u zo intimideert.
Dan zegt u misschien: maar dit verzet is toch niet zo indrukwekkend als dat van ’40 - ’45, want de huidige leden lopen erg weinig risico. Ze kunnen bijvoorbeeld helemaal niet in een werkkamp worden geïnterneerd of gefusilleerd of zo. Goed, daar heeft u een puntje. Maar vergeet niet dat dit aan deze antifascistische mannen en vrouwen van stavast niet ligt hè. Zij zijn er klaar voor, zij zijn bereid, het zijn de fascisten die maar geen fatsoenlijk tegenspel willen bieden.
En dat is al langer lastig. Of ze nu een brandende lap door de brievenbus duwen van een ambtenaar op economische zaken, een bomaanslag plegen op het huis van een staatssecretaris of op een partijvergadering, of ze nu een lijsttrekker afschieten - sjonge wat een rijke traditie heeft radicaal links eigenlijk op dit vlak hè, je kan nog wel even doorgaan - enfin, wát ze ook doen, het blijft een beetje behelpen.
En het is begrijpelijk dat straks als de herdenkingsperiode aanbreekt de gedachten in de eerste plaats weer zullen teruggaan naar de gruwelen van toen, maar het geploeter van het naoorlogs verzet nu is ook iets waar we best wel eens met compassie bij mogen stilstaan.