Column Kustaw Bessems | Harde schil

Ik snap het wel een beetje. Eerst gebeurde het te pas en te onpas. Als de elite weer eens de Europese droom bij het volk door de strot wilde duwen dan was daar altijd wel de oorlogsdreiging als dankbaar middel. Die methode is failliet en terecht.

Maar waarom nu weer extreem de andere kant op? Nu is het volledig taboe om de Europese Unie met vrede en veiligheid te legitimeren. In de campagne was de EU voor partijen niet meer dan een samenwerkingsverband voor handel. En voor zover er meningsverschillen waren, gingen die over de vraag hoe je het meest kan verdienen.

Nu ben ik nooit vreselijk enthousiast geweest over de EU, maar uitgerekend die vrede en veiligheid, dat vond ik nu juist wel de aardigheid ervan. Bovendien: er ís nu eindelijk weer eens dreiging, zij het meer van buiten dan onderling - misschien is dat de verwarring. De Russen zijn stukken Oekraïne aan het annexeren. Hier liggen we daar niet van wakker, maar in andere landen snappen ze dat beter.

In Estland bijvoorbeeld, enthousiast EU-lid en economisch het beste jongetje van de klas,  daar kunnen dertigers zich herinneren dat de Russische tanks vertrokken en ze houden er rekening mee dat die dingen weer eens binnen komen rollen. In Tallinn stonden de mensen in geel en blauw op het plein vrijheidsliederen te zingen uit solidariteit met Oekraïne en in de hoop dat ons hier in het westen eindelijk weer eens te binnen schiet dat dit de echte wereld is. Met tegenstanders en zelfs, jawel, vijanden. Wie gaat er naar de Dam als Poetin het in zijn bol krijgt en onze buitengrens in Estland schendt? Wie weet welke kleuren je zou moeten meebrengen?

Nee, dat wordt hoogstens weer een zitting van de Europese raad. Een spoedzitting, wat wil zeggen dat er hoogstens een weekendje overheen gaat.

Gek. Voorstanders van verdere Europese integratie gebruiken zelden nationalisme. Terwijl dat best kan. Een Rotterdammer heeft misschien meer gemeen met een Limburger dan met een Italiaan, maar ze hebben allebei meer gemeen met die Italiaan dan met een Rus of een Chinees of met een Iraniër. Een eenheid vorm je niet door alleen maar een beetje handel met elkaar te drijven, die vorm je ook door uit te spreken wie erbij hoort en dus - sorry - wie niet.

Velen van ons lijken het niet te beseffen, maar: eerder zijn mensen nooit zo vrij geweest als wij nu. En wereldwijd is niemand zo vrij als wij nu. Dat lijkt het verdedigen waard. En mensen die dat ook willen, die zou je steun gunnen. Met vereende krachten, met een eenduidiger, assertief buitenlands beleid en ja, met een flink leger achter de hand.

Eens kijken vandaag hoe je moet stemmen als je meer wilt dan die zachte drab van fluïde handelsbetrekkingen. Wie zich inzet voor een Europa met een harde schil.