Heimwee naar de crisis

Maar economisch heeft dat niet de rampspoed gebracht waar doemdenkers bang voor waren. Integendeel! De beurskoersen schoten wereldwijd omhoog en de economie groeit alweer in een lekker tempo. In Nederland zelfs wat harder dan in de landen om ons heen.

We zijn de crisis nu echt voorbij. En dat zie je ook terug in de rapportcijfers die het Sociaal en Cultureel Planbureau uitdeelt voor ons humeur. Dat zit sinds twee jaar weer flink in de lift. Driekwart van de Nederlanders geeft de economie een voldoende. En 82 procent verwacht de komende twaalf maanden geen verslechtering. We zijn alweer dik tevreden.

En dat is meteen het slechte nieuws. Tevredenheid is namelijk de vijand van de vooruitgang. Die crisis was helemaal zo gek nog niet. Want bij tegenwind gaan we harder trappen. Tegenspoed is de brandstof voor innovatie en ondernemerschap. Waarom zou je nog oplossingen verzinnen voor problemen die er niet meer zijn? Als het alweer best lekker gaat, zo?

Nee, die crisis was een zegen voor onze samenleving. Een broodnodige reset ook van een economie die volledig was ontspoord. Vóór de crisis werd de wereld geregeerd door Wallstreet en de grote banken. De Oude Economie was een blinde consumptiemaatschappij die draaide op olie, staal en grootkapitaal. Nà de crisis zou alles beter worden. Het had de overgang moeten worden naar een Nieuwe Economie. Waarin duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen de norm zouden zijn. Een impuls ook voor de deeleconomie en de democratisering van kapitaal.

Maar helaas dient de hoogconjunctuur zich alweer aan en is het over tot de orde van de dag. Alles lijkt alweer verdacht veel op de toestand van vóór de crisis. De deeleconomie is dood voordat ‘ie goed en wel tot bloei heeft kunnen komen. De droom dat iedere autobezitter een taxibedrijf werd en iedere appartementseigenaar z’n woning aan toeristen kon verhuren wordt in de kiem gesmoord. Door professionele partijen die er een business model van maken en overheden die daar vervolgens hard tegen optreden. Nederlandse start-ups dan, die haalden dit jaar nog maar de helft op van de investeringen twee jaar geleden. En niemand maakt zich nog druk over de energietransitie. De overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie is voor slechts 2 procent van de bevolking een urgent maatschappelijk probleem.

Terugkijkend hebben we de crisis te makkelijk voorbij laten gaan, het momentum gemist. We hebben niet geluisterd naar het oude advies: Never waste a good crisis. Daar moest ik even aan denken toen ik dit weekend voor 82,65 Euro aan vuurwerk afschoot.

Prettige maandag en een gelukkig nieuwjaar!