De zin van de onzin
De wekker is gezet, het aftellen begonnen. De Britten zitten inmiddels twee dagen in hun nieuwe Brexit tijdzone. En hoe het tot dusver bevalt? Mwah. Meer koude kermis dan het onbezonnen geluk dat doorgaans wordt geassocieerd met een bevrijding.
Freedom was de term waarmee de Daily Mail, ’s lands invloedrijkste krant, de start van de echtscheidingsprocedure typeerde. Maar wat bevrijding heet in Little England, heet in Brussel iets heel anders. De notie dat in het VK alles blijft zoals het is, alleen goedkoper en met minder Polen op straat, is inmiddels bijgesteld. Ze zou de confrontatie de realiteit, ingeluid met de start van het echtscheidingsoverleg, nooit overleven.
De Britten gaan voor Brexit bloeden, zoveel is zeker. In de poging bloedverlies te beperken zal Londen alles wat ze bezit aan handelsdeskundigheid en politieke expertise in de strijd gooien. Voor Britse ministers en ambtenaren is het ontkoppelingsproces the only show in town. Zaken als onderwijs, gezondheidszorg en defensie staan op het tweede plan. De gevolgen zullen er niet minder om zijn.
Want terwijl politiek Londen opgeslokt wordt door de Brexit, ‘stort de openbare sector in’, zegt de Times vrijdag. The Guardian weet dat de maximale wachttijd van achttien weken die in Britse ziekenhuizen geldt voor operaties, verlengd wordt. The Times rept van een tekort van 12 miljard op defensie. De Daily Mail schrijft dat verzorgingstehuizen om hun nek boven water te houden, de bijdragen van de middenklasse optrekken. Kamerleden waarschuwen dat uitgaven in de sociale zorg ‘in vrije val’ zijn. En dat allemaal op één dag.
Het een staat niet los van het ander. De Uittreders beloofden meer geld voor de openbare sector als het VK uit de EU zou stappen. Bovendien betekende minder Europese migranten minder druk op huisvesting, scholen, vervoer. Helemaal mooi was dat zonder lidmaatschapsbijdrage aan de EU, het VK wekelijks 350 miljoen dollar overhield om de zieltogende gezondheidszorg weer op poten te krijgen. Maar dat was toen, voor Brexit. Pas lang nadat de stemmen geteld waren, zeiden de Brexiteers dat hun belofte van een financiële injectie voor de gezondheidszorg ‘nooit letterlijk bedoeld was’. En wat de grip op de grenzen betreft? Wel, zei premier May woensdag, Brexit betekent ‘niet persé minder migranten’.
Nog twee jaar te gaan, maar hoe, vraag ik me af, zullen de Britten reageren als de klok is uitgetikt? Als het akkoord dat May sluit met de EU niet strookt met de waanbeelden van de Uittreders? Als de sociale infrastructuur stukgelopen is op ministeriële verwaarlozing en bezuinigingen? Er is weinig fantasie voor nodig, veel minder dan de Daily Mail bezit, om je een moment voor te stellen waarop de Britten zich en masse afvragen waar de Brexit in godsnaam voor diende.
