Column Peter Verhaar | Rutte is een meester met woorden
Op 2 september 2013 hield minister-president Rutte de H. J. Schoo-lezing, u weet nog wel, Rutte deed die vrij lange lezing uit het hoofd en achteraf was dat opmerkelijke feit het belangrijkste wat bleef hangen in de media.
In de lezing waarschuwde Rutte ons voor een te hoge staatsschuld. Niet alleen omdat ook Nederland zich Europees verplicht heeft om onder de 60 procent norm te blijven, maar ook omdat wij volgens Rutte veel te veel rente betalen op die schuld. Rutte noemde een nominaal bedrag van 11 miljard en dat klinkt inderdaad veel. En dan zegt Rutte ook nog eens dat die rentelast oploopt, kortom de angst slaat mij in de benen.
De minister-president is een meester met woorden. Die 11 miljard klopt natuurlijk, alleen wat zegt het eigenlijk? In percentages van het bruto binnenlands product staat de rentelast op het laagste niveau in meer dan 40 jaar. En relateren aan het BBP is veel informatiever, want je moet er toch van uit gaan dat de overheid iets nuttigs doet met de staatsschuld en dus een bijdrage levert aan het BBP. En ook in percentages van de uitstaande staatsschuld daalt de te betalen rente. In 2008 was het 2,9 procent, in 2012 stond het percentage op 2,4 procent.
De Schoo-lezing schoot mij te binnen toen deze week het Agentschap aankondigde om weer een 30 jarige lening uit te geven. De coupon is slechts 2,75 procent. De laatste 30 jarige lening stamt uit 2010 en had nog een coupon van 3,75 procent. 30 jaar lang slechts 2,75 procent rente betalen, wat een weelde voor onze staat.
Toch blijft het financieringsbeleid van de overheid voor mij een raadsel. De gemiddelde looptijd is slechts 7, 2 jaar. En het Agentschap lijkt niet van plan om meer 30 jarige leningen of zelfs 50 jarige leningen uit te geven. Zou de staat soms verwachten dat de rente nog verder gaat dalen?
Dat zou dan zeer onprettig nieuws zijn voor de spaarders. Er staat toch nog altijd z'n 380 miljard op spaarrekeningen, het merendeel op internetspaarrekeningen en deze spaarrente daalt mee met het overheidstarief. Afgelopen week was er weer een rondje afwaardering. RABO vergoed nu niet meer dan 1.1 procent. Na spaarbelasting en inflatie, die gelukkig nog laag is, een negatief rendement.
En dan legde Reuters ook nog beslag op een EU-notitie waarin voorstellen worden gedaan om meer spaargeld richting bedrijven te sturen, waarbij de banken worden gepasseerd. Sommigen denken natuurlijk direct aan een Europees complot, nationalisatie van spaargeld of zoiets. Nee, het is allemaal veel alledaagser. Het beleid van de ECB om de korte rente laag te houden, zal spaarders wel dwingen hun geld op te nemen.
