In voetbaltermen - het WK komt er toch aan - nu eerst de achterhoede versterken en consolideren voordat een nieuwe stap vooruit gemaakt kan worden. Het Europese eenwordingsproces is toch vooral een politiek proces, hoewel er soms een andere indruk wordt gewekt door de grote nadruk die in de verkiezingsstrijd is gelegd op economische zaken als begrotingsbeleid, bankenunie en de euro. En binnen een politiek proces spelen nationale belangen altijd een cruciale rol.
Het gehannes met Euronext is een goed voorbeeld hoe de politiek de economische integratie kan dwarsbomen door nationale belangen voorop te stellen. Euronext werd opgericht in 2000, één jaar nadat de beurskoersen in euro's werden uitgedrukt. Geheel in de tijdgeest werd het direct een 'pan-Europese' beurs genoemd. Ietwat overdreven. Het was een fusie van de Nationale Kampioenen van Nederland en België, maar toch vooral van Frankrijk. In 2002 kwamen Portugal erbij en de Londense derivatenbeurs.
Maar een beurs is pas écht 'pan-Europees' als de Duitsers meedoen. En helaas, hier zien we Europa op haar smalst. Euronext en Deutsche Börse gingen in 2005 juist met elkaar de strijd aan toen beide beurzen de Londense aandelenbeurs wilde kopen. Londen weigerde, maar dat zal niemand verbazen. De Europese gedachte raakte nog verder op de achtergrond in 2006. De aandeelhouders van Euronext, waarbij de politiek dominant betrokken was, kozen toen voor een transnationale fusie met New York in plaats van Frankfurt.
Een echte Europese beurs waarbij handel en clearing geintegreerd zijn onder Europees toezicht zou zeer welkom zijn. Het businessmodel van beurzen wordt gedreven door zware ICT investeringen. De concurrentie is mondiaal. Alles draait om kostenbesparingen en lagere tarieven. En dat is in het belang van onze pensioenfondsen en natuurlijk ook voor de particuliere belegger.
In 2011 wilde Deutsche Börse opnieuw NYSE Euronext kopen. Het mocht niet van de Europese Commissie uit mededingingsoverwegingen. Vorige week werd aangekondigd dat het Euronext-smaldeel weer op eigen benen komt te staan. De verzelfstandiging van Euronext biedt een derde kans. Driemaal is scheepsrecht.
Het is te hopen dat de politiek ditmaal haar nationale trots inslikt en niet dwars gaat liggen. De voortekenen zijn helaas niet gunstig. Het bestuur wordt weer langs nationale lijnen samengesteld en nationale aandeelhouders worden door de overheid gemobiliseerd. Nou ja, ik hoop maar dat dit de versterking van de achterhoede is en dat straks de Europese sprong toch nog gewaagd wordt.