Column Peter Verhaar | AFM, stop de bemoeienis
Je zal maar ondernemer willen worden in de financiële wereld om de zaak daar eens flink op te schudden. De Autoriteit Consument & Markt zou dat graag zien. Ik ook, maar als je ziet hoeveel bewegingsruimte je vervolgens krijgt als ondernemer, dan zakt je soms de moed in de schoenen.
En dan heb ik het nu niet over de vele formulieren die ingevuld moeten worden of de hoge vermogenseisen die gesteld worden. Dat snap ik wel. Nee, dan heb ik het over de toezichthouder die zich ingrijpend bemoeit met de wijze waarop de ondernemer geld wil verdienen, de producten die worden aangeboden of hoe het personeel wordt beloond. Je eigen bedrijf inrichten, daar ben je toch ondernemer voor geworden?
Een paar weken geleden heeft de AFM zich opnieuw uitgesproken over het verdienmodel van vermogensbeheerders. Na eerst de stiekeme kickbacks geschrapt te hebben, volkomen terecht want dat waren perverse prikkels die er voor zorgden dat vooral de beleggingsfondsen met hoogste distributievergoeding in de portefeuilles van klanten terecht kwamen, heeft de AFM nu de commissiestructuur op de korrel. De toezichthouder wil af van een vast percentage van het belegde vermogen, een praktijk die al decennia wordt toegepast. De AFM wil dat er een uurtarief gebruikt gaat worden, het bekende 'uurtje-factuurtje'.
Los van het feit dat ik vind dat de AFM zich hiermee niet moet bemoeien, ben ik uitermate sceptisch over een uurtarief. Ik heb het in 1998 bij de VEB BottomLine geprobeerd en het is faliekant mislukt. Klanten horen de klok tikken en hebben moeite met het onzekere eindbedrag. Ik ben wél een voorstander van een vast bedrag per periode. Een percentage over het vermogen heeft mij altijd verbaasd. Door de opmars van het online-beleggen is het werk voor een vermogen van 25.000 euro hetzelfde als voor een vermogen van 1 miljoen.
Maar ik zie ook de nadelen, met name voor mensen met een beperkt vermogen. Een vast bedrag kan dan onevenredig drukken op het eindresultaat en dat kan dan weer strijdig zijn met de zorgplicht van de vermogensbeheerder.
Mijn oproep aan de toezichthouder is dat de markt dit moet oplossen. Het is niet het een of het ander. Voor beide is iets te zeggen. Het aangeboden product, inclusief de prijsstelling moet passen bij de doelgroep. Daar mag de AFM op toezien en ook van de vermogensbeheerder eisen dat de prijsstelling duidelijk wordt uitgelegd.
Maar als je meer ondernemers wilt in de financiële dienstverlening, dan moet je ze wel de vrijheid geven zélf de keuze te maken.