Column Peter Verhaar | Waarom banken stil zijn in het publieke debat
Ik heb mij op deze plaats vaak afgevraagd waarom de banken en hun topmanagement zo stil zijn in het publieke debat, terwijl het toch echt over hun sector en hun huidige en toekomstige businessmodel gaat.
Wellicht hebben ze het advies van hun beleggingsafdeling ter harte genomen -stilzitten als je geschoren wordt. Of ze denken dat hun traditionele strategie - lobbyen doe je in stilte- haar werk zal doen. Of speelt er wat anders?
PVDA Kamerlid Henk Nijboer zei onlangs: de bankiers kunnen praten of zwijgen wat ze willen, maar wij hier in de Kamer beslissen. Dat zou Nijboer wel willen, de realiteit is anders. Ja, de politiek heeft een belangrijke stem, alleen niet meer op nationaal niveau. Sinds 2009 wordt meer en meer bankenregelgeving op Europees niveau geregeld, zoals bijvoorbeeld de bankenstresstesten en de kwaliteit en kwantiteit van de bankbuffers. En onze zeven grootste banken worden eind dit jaar door de ECB beoordeeld en niet door DNB.
En dus probeert de nationale politiek te redden wat er te redden valt. Zo wil Dijsselbloem een loonwet voor banken waardoor de variabele beloning niet meer mag zijn dan 2 procent van vaste salaris. En er is ook nog een klein gaatje. Tot 2018 staat de hoogte van de Leverage Ratio open voor discussie. Europa stuurt aan op 3 procent, Dijsselbloem wil graag 4 procent, sommige wetenschappers praten zelfs over meer dan 20 procent.
De laatste weken vindt hierover een vinnig debat plaats tussen de wetenschap, de politiek en de banken. Ja, de banken. De kar wordt getrokken door Nagel, lid van de Raad van Bestuur van ING en in zijn kielzog Oostendorp van SNS Reaal. Achtereenvolgens gingen zij de strijd aan met de professoren Boot, Van Wijnbergen en Van Engelen. En dat ook nog eens in discussiecentrum De balie, zodat wij allemaal konden meekijken.
Dit is een positieve ontwikkeling. In de eerste plaats omdat banken zichtbaar worden en dat is broodnodig. Maar wellicht belangrijker, Nagel praatte niet met meel in de mond over ING en daarmee werd het debat plotseling heel concreet en tastbaar. ING heeft het voor haar donkerste scenario berekend en komt dan op een Leverage Ratio van 6 procent. En Nagel stelde klip en klaar dat het een illusie is te denken dat een bank nooit failliet kan gaan. Maar ook dat bankkrediet verworden is tot heroïne voor de economie.
Deze openheid van de bankiers moeten we niet laten lopen. Dus moeten we er nu voor waken dat de openheid gesmoord wordt in zure kritiek op banken. Want het debat in de Balie smaakt naar meer, veel meer.