Column Peter Verhaar | Geen glazen bol nodig
Ik heb geen glazen bol nodig om drie belangrijke dossiers voor 2014 te voorspellen. Het gaat om de stresstesten van de Europese banken in combinatie met de Europese verkiezingen, de teloorgang van het 'beste' pensioensysteem ter wereld en de moordaanslag op de spaarder. Ik neem ze even met u door.
Ergens in oktober van dit jaar zullen de uitkomsten van de stresstesten bekend zijn en in november zal de ECB het toezicht op de grootste banken overnemen van de lokale Centrale Banken. Wat de uitkomst van de stresstest zal zijn is niet te voorspellen, alhoewel ik verwacht dat de echte probleembanken ondershands worden geregeld.
Natuurlijk treedt eerst de bail-in in werking, d.w.z eerst betalen aandeelhouders en obligatiehouders, maar dat zal voor sommige banken in Europa waarschijnlijk niet voldoende zijn. Gelukkig zijn dan de Europese verkiezingen al geweest, want uiteindelijk zullen wij allen, ook de spaarders, gaan meebetalen via de Bankenunie voor probleembanken dan wel probleemoverheden en het voorzieningen-potje is niet echt ruim gevuld. Gelukkig lijkt de economie zich enigszins te herstellen, dat zal wellicht banken in staat stellen te voldoen aan de hogere eigen vermogenseisen.
In 2013 waren de eerste barsten in ons pensioensysteem te zien. In 2014 zullen het scheuren worden. Het collectieve systeem is niet vol te houden. Een geruchtmakend rapport van het CPB liet duidelijk zien dat de doorsneepremie voor jongeren onaanvaardbaar is. Door experts wordt nu geroepen om pensioenfondsen te splitsen in een jong en oud fonds, dan wel gewoon op te heffen. Dat laatste zou handig zijn voor de overheid, die kan dan 300 miljard belastinggeld innen en stoppen met onverantwoordelijk bezuinigen.
Het zal in 2014 nog niet gebeuren, maar we gaan onmiskenbaar toe naar een individueel pensioen met meer concurrentie, bijvoorbeeld van banken. Wordt het ook nog eens gemakkelijker om pensioenen te gebruiken voor het aflossen van de hypotheek.
Of dat laatste verstandig is, is de vraag. Het IMF wijst op de grote schuldenlast van Europese overheden en de natuurlijke drang van overheden dat via extreem lage rentes en oplopende inflatie op te lossen. In z'n omgeving is bezit verlies en schuld winst. Deze financiële repressie staat in schril contrast tot de VS waar de rentes nu langzaam oplopen omdat FED haar opkoopprogramma in 2014 stopt en de economie aantrekt. Zo hoort het ook, bij een gezonde economie horen hogere spaarrentes zodat het nemen van risico’s door burgers weer wordt beloond.
Een bevolking die haar overheid financieel wantrouwt is dramatisch. Als we niet oppassen zou in 2014 wel eens het belangrijkste wapenfeit kunnen zijn dat de 'bitcoin' als alternatieve valuta is doorgebroken. Zover moeten we het niet laten komen.