Roken is geen Netflixen

Ik houd ervan uren in de natuur te wandelen. Een podcast van Sam Harris of Ben Thompson in mijn oren en in de cadans van mijn stappen genieten van de geur van het bos, de kou op mijn wangen en de frisse lucht in mijn longen.

Sommige weekenden loop ik echter een klein rondje. Dan zijn we begonnen aan een serie op Netflix. Ik heb de slechte gewoonte zo’n serie in één keer uit te kijken. Vervolgens ben ik op maandagochtend brak en lusteloos. Ook heb ik spijt dat ik toe heb gegeven aan de verslavende elementen van een beeldverhaal waar ik niet actief aan mee kan doen en waar ik niet mijn fantasie voor hoef aan te spreken.

Nu we het toch over passief, verslavend kijkgedrag hebben. Straks beginnen de Olympische Spelen. Zitten we daar weer twee weken aan vast.

De kritiek op sociale media neemt week na week toe. Ik las in het AD dat verslaafden aan sociale media ‘niet meer toekomen aan een studie, sociale contacten in de 'echte wereld' verliezen of kampen met slaaptekort'. Vervang studie door werk en de effecten tijdens een aantal weekenden Netflixen of een Olympische Spelen zijn hetzelfde.

De meest bizarre kritiek op sociale media die ik hoorde was van de oprichter van Salesforce Benioff tijdens het laatste World Economic Forum. Hij vergeleek het gedrag van de grote tech-bedrijven met de tabaksindustrie. Ook tech-bedrijven zorgen voor een verslaving, echter een geestelijke verslaving. De vergelijking gaat mank omdat je van roken een fysieke verslaving krijgt en sterft. Sociaal mediagebruik veroorzaakt geen dodelijke ziekte.

De kritiek komt ook uit de hoek van ex-werknemers van Facebook en Google. De miljonairs die ooit verantwoordelijk waren om ons zo lang mogelijk online te houden tonen spijt dat ze mensen verslaafd hebben gemaakt. Ze verenigden zich in het initiatief Center for Humane Technology (CHT). Ze zeggen op hun site dat technologie onze geest en de samenleving gijzelt.

Technologie gijzelt niemand. Sommige mensen, lees de mensen van Facebook en Google, gebruiken technologie op zo’n manier dat ze andere mensen gijzelen. Dat kun je de technologie niet verwijten. Daarnaast laten mensen zich gijzelen. Je kunt ook beslissen je telefoon weg te leggen of een serie niet te bekijken. Een puber kan vervolgens hysterisch worden als de telefoon wordt afgepakt, maar dat is meer vanuit een angst om buiten de groep te vallen, dan dat ze fysieke afkickverschijnselen krijgt. Wat bij roken een ander verhaal is. Een sigaret roken is namelijk per definitie slecht voor je; Facebooken, Googlen, Netflixen of schaatsen kijken niet. Tenzij je dagen op de bank blijft hangen en geen stap meer zet. Dan ben je ook snel kapot.