Canada gaat af

Trudeau verscheen bij de Gouden Tempel in Amritsar in een traditioneel Indiaas bruidegomskostuum, met zijn eveneens in klassiek-Indiase kledij gehesen vrouw en kinderen. Bizar, en goedbeschouwd ronduit beledigend. Of, zoals de Indiase politicus Omar Abdullah het in een tweet uitdrukte: ‘Voor uw informatie, zo lopen wij er niet dagelijks bij, meneer, zelfs niet in Bollywood.’ In de hoofdstad New Delhi stond Trudeau kort daarop voor aap, want premier Modi, noch enig lid van zijn kabinet, wachtte hem daar op.

Nu is de charismatische, jonge, slanke premier, met zijn gebeeldhouwde gelaat, perfecte coiffure, stralende glimlacht en aantrekkelijke gezin niet op zijn achterhoofd gevallen. En het was ook niet zijn eerste verkleedpartij. In eigen land wil hij zich weleens vaker als gelegenheids-Indiër voordoen. Want het draait allemaal om het paaien van het opmerkelijk grote Canadese volksdeel van Indiase – voornamelijk Sikh – afkomst. Vier ministers in zijn kabinet hebben een Sikh-achtergrond – dat zijn er meer dan in het Indiase kabinet. Volgend jaar zijn er in Canada verkiezingen, en de stem van de Indiase minderheid is voor Trudeau puur goud. Dus, hup, dan maar een toneelstukje in het equivalent van een Volendams kostuum.

Als het allemaal zo simpel was, had hij er misschien wel mee kunnen wegkomen. Maar een groot deel van de Sikhs in Canada sympathiseren met een gewelddadige, separatistische beweging , die streeft naar onafhankelijkheid van Khalistan. Klinkt als een fictief gebied uit een sprookjesboek, maar voor de Indiase regering heeft alleen al het noemen van de naam hetzelfde effect als de naam Koerdistan op Rayyip Erdogan. Het gaat, ruwweg, om het gebied dat we kennen als Punjab, de rijkste deelstaat in het land.

De onafhankelijkheidsbeweging kwam voor het eerst op gewelddadige wijze in actie in 1980, met een golf van bloedige terreuraanslagen. De toenmalige premier, Indira Ghandi, zette een tegenoffensief in, met als hoogtepunt (of dieptepunt) een inval in 1984, in de Gouden Tempel, de heiligste plaats van de Sikh, waar separatisten zich hadden verschanst. Een paar maanden later werd Ghandi door Sikh-leden van haar eigen lijfwacht vermoord, wat weer leidde tot massale represailles. In 1985 namen de separatisten wraak door een vliegtuig van Air India, op weg van New Delhi naar Toronto, op te blazen. Alle 329 inzittenden kwamen om het leven.

Canada telde al voor dit drama een groot aantal Sikhs, maar sinds die gewelddadige periode is de immigratie enorm toegenomen. Dat waren vaak separatistische sympathisanten die op de vlucht sloegen en in Canada met open armen werden ontvangen. Natuurlijk hebben ze stemrecht, en Trudeau is onder deze kiezersgroep populair. Daar is premier Modi niet blij mee.

Maar wat voor hem de deur dichtdeed was niet eens die malle verkleedpartij. Het was de uitnodiging van Trudeau aan Japal Atwal, een genaturaliseerde Canadese zakenman, voor een diner tijdens het staatsbezoek. Atwal is veroordeeld wegens poging tot moord op een Indiase politicus tijdens een bezoek aan Canada in 1986. Weliswaar trok Trudeau de uitnodiging meteen in toen de regering-Modi woedend reageerde, maar het kwaad was geschied.

Viel het staatsbezoek volledig in het water? Nee, want Trudeau en zijn delegatie sleepten voor 700 miljoen euro aan zakelijke overeenkomsten binnen. Maar hij is wel van zijn voetstuk gevallen, met dat verkeerde kostuum en verkeerde vrienden. Of, om in de kostuumsfeer te blijven: een demasqué.