De Wereld volgens Hammelburg

1. Waarom?

Omdat IS zo goed als verslagen is, en dat was het doel van de westerse coalitie onder leiding van Amerika. En omdat hij de inspanning weggegooid geld vindt. 'Zeventien jaar oorlog heeft ons 7 biljoen dollar gekost en niets opgeleverd,’ zegt Trump. Daarmee doelt hij op álle oorlogen, dus ook in Irak en Afghanistan. Het bedrag klopt voor geen meter, maar hij heeft wel een punt. Amerika heeft in Irak en Afghanistan verloren, en in Syrië hooguit bereikt dat het kalifaat is verslagen.

2. Loopt hij met de staart tussen de benen weg?

Eigenlijk wel, maar Amerikanen hebben voor zulke situaties een mooi frame: declare victory and leave – dus zeg dat je hebt gewonnen, pak je spullen en ga naar huis. Het probleem is dat het voor de Europese bondgenoten anders ligt. Voor ons is Syrië dichtbij, en de vluchtelingenstroom is voor ons een reëel probleem. Dus wat moet Europa? Zonder Amerika hebben wij weinig keus, en zullen dus ook wij moeten inpakken en wegwezen.

3. Kun je zeggen dat Rusland en Iran de westerse coalitie hebben weggespeeld?

Dat vind ik wel. Vanaf september 2015, toen de Russen plotseling Assad te hulp kwamen en zijn luchtmacht werden, is zowel de strijd tegen IS als tegen andere oppositiegroepen onder Russische regie gekomen. Maar ook Iraanse regie. Iran leverde grondtroepen en elitetroepen van de Republikeinse Garde, en richtte eigen militaire bases in Syrië in. Zodra de westerse coalitie is verdwenen, komt de macht in Syrië volledig in handen van Assad, Iran en Rusland. Dat is een bedreiging voor de buurlanden Libanon en Israël.

4. Misschien is IS wel verslagen, maar daarmee is de burgeroorlog toch nog niet ten einde?

Zeker niet. Syrië is een zeer gecompliceerde lappendeken van stammen en etnische groepen die elkaar haten. Wij westerlingen hebben steeds een onderscheid gemaakt tussen – om zo te zeggen – goede en slechte oppositie. Iran, en vooral Rusland, zijn veel rigoureuzer. Of anders gezegd: die zitten meer op de lijn van Assad dat in feite alle oppositie uit terroristen bestaat. Vanuit die opvatting zijn ze aan een soort slotoffensief begonnen. Dat leidt tot een snellere afloop van de oorlog, maar kost wel duizenden onschuldige mensen het leven.

5. Turkije maakt nu deel uit van de Russisch-Iraanse coalitie en maakt meedogenloos jacht op de Koerden. Dat zijn toch onze bondgenoten?

Ja, en de tragedie is dat wij de Koerden die aan onze kant vochten – de YPG – hebben laten vallen. De terugtrekking door Trump is daarmee meer dan een simpel militair besluit. Het laat zien dat dit bondgenootschap niets te maken heeft met vriendschap of ideologie, maar uitsluitend met opportunisme.