Opinie | Cocon

Over de aflevering

Hoe moeten we omgaan met Rusland als de oorlog eenmaal voorbij is? Het is een puzzel waarover de G7 zich afgelopen dagen boog, en nu de NAVO op haar topconferentie in Madrid. Want Rusland wordt niet opgeheven, en de kans dat Poetin het veld ruimt is gering. NAVO-baas Jens Stoltenberg zegt: de relatie is voorgoed verpest, wat stoer klinkt, maar niet erg realistisch is. 

Niet realistisch, alleen al als we even buiten onze cocon kijken, dus buiten Amerika, Canada en de EU. Om te beginnen Poetin zelf. President Joko Widodo van Indonesië heeft hem uitgenodigd voor de G20-bijeenkomst in november, op Bali, en volgens een woordvoerder heeft Poetin de uitnodiging aanvaard. Widodo heeft trouwens ook de Oekraïense president Zelensky uitgenodigd, hoewel dat land geen lid is van de G20. In dit alles zit belangrijke symboliek. Net als veel andere Aziatische landen, kiest Indonesië geen partij. Wat voor de westerse leiders misschien een probleem wordt. De Duitse bondskanselier Scholtz twijfelt of hij onder deze omstandigheden de G20 misschien moet overslaan. 

Japan, Zuid-Korea en Taiwan doen mee aan de westerse sancties tegen Rusland, maar India, Pakistan, Bangladesh, Laos en Mongolië, die uitstekende handelsrelaties met Rusland hebben, blijven nadrukkelijk neutraal, China zou je pro-Russisch kunnen noemen. Dus, op een enkel land na, kun je stellen dat Azië de oorlog negeert. 

Nog duidelijker geldt dat voor Afrika. Zelensky hielt eerder deze maand een toespraak voor de Afrikaanse Unie. Van de 55 lidstaten schakelden er welgeteld vier in. Zeven lidstaten hielden tegelijkertijd in Nairobi een conferentie over de Grote Meren en zagen geen reden om die tien minuten te onderbreken – langer duurde Zelensky’s toespraak niet. Als je al over de stemming in Afrika kunt spreken, is die eerder pro-Russische dan pro-Oekraïens of prowesters. Wat wellicht te maken heeft met de steun die de Sovjetunie destijds gaf aan veel vrijheidsbewegingen. 

Commentaren in de Afrikaanse politiek en journalistiek gaan voornamelijk over één onderwerp: graan, want veertig procent daarvan wordt geïmporteerd uit Oekraïne en Rusland. Een acuut probleem, dus, maar verwijten aan Poetin hoor je nauwelijks. 

Is het belangrijk dat Afrika en Azië het Westen niet steunen? Ja, want die doen gewoon zaken met Rusland en halen dus een streep door onze redenering dat Rusland zowat bezwijkt onder al die sancties. Hoewel we dat, in onze cocon, blijven denken.