Het Europa van de Lage Landen

Nederland en België stonden in 1951 mee aan de wieg van Europese Unie, maar toen ze tekenden bij het kruisje was dat met lange tanden. Beide landen waren namelijk bang dat ze overvleugeld zouden worden door Frankrijk en Duitsland, maar de economische belangen waren gewoon te groot om nee te zeggen.

Luister ook | Buurland, wat doet u nu? #10: Hoofdsteden van de Lage Landen

De Belgen varen sindsdien op een stabiel kompas dat wijst naar 'meer Europa'. Voor Nederland ligt dat anders. Dat is afwisselend voor- en tegenstander van meer Europese integratie. Op economisch vlak is er weinig ambiguïteit, daar geldt bijna altijd dat meer beter is. Maar als het om betekenisvolle stappen gaat op politiek vlak, is de terughoudendheid veel groter.

Behalve in 1991. Toen verraste Nederland iedereen met een voorstel tot verregaande politieke integratie. Dat flopte zo faliekant, dat die dag de diplomatieke geschiedenis is ingegaan als 'Zwarte Maandag'. Een goede 23 jaar later zou Nederland dan juist weer een Europees politiek project mee torpederen, door in een referendum de Europese Grondwet af te wijzen.