Opinie | Financiële Domino D-Day

Het deed me toch even denken aan 1998 en 2008. Toen stond het financiële systeem onder hoogspanning omdat in 1998 het hedgefonds LTCM omviel, en in 2008 de zakenbank Lehman Brothers. Ook nu is er een hedgefonds omgevallen. En eerder dit jaar ging er al een grote financiële partij, Greensill, kopje onder. Dit keer haalden beleggers hun schouders op, terwijl de schade bij Archegos vier maal zo groot was als bij LTCM in 1998.

Wat is het verschil? Waarom raken we nu niet in paniek? Een belangrijke les die we sindsdien hebben geleerd is dat in uiterste nood de centrale banken een reddingsboei toewerpen. Ik maak me alleen een beetje zorgen dat het vertrouwen in de redding van die centrale banken misschien wel te groot is. We springen vol vertrouwen in het water, denkende dat in nood die reddingsboei toch wel komt.

Trage reactie

Er is wel een aantal belangrijke lessen te trekken. Als eerste: de oude beurswijsheid 'when you panic, panic first, gaat ook bij zakenbanken op. De zakenbanken die het eerste de aandelen van Archegos dumpten, hadden de minste verliezen. Credit Suisse en Nomura reageerden het traagst en zitten met de grootste verliezen opgescheept.

Voor de topvrouwendiscussie is het jammer dat Credit Suisse het toonbeeld is van een bank die letterlijk alle risico’s verkeerd heeft ingeschat. De bank was betrokken bij het Wirecardschandaal, bij het Greensill-debacle én bij Archegos. En het was nou net Credit Suisse dat als een van de weinige banken een vrouw als risicomanager had. Het slaat in één keer de gevleugelde woorden van mevrouw Lagarde aan stukken. U kent het nog wel: 'als het niet Lehman Brothers maar Lehman Sisters had geheten, was er geen kredietcrisis geweest'. Jammer.

Genoeg onderpand

Risicoafdelingen zullen hun gezonde verstand moeten gebruiken in plaats van vinkjes te zetten. Er is op zich niets mis met een klant die zijn portefeuille flink heeft gefinancierd, zolang die maar genoeg onderpand heeft. Maar als diezelfde klant bij meerdere banken eenzelfde soort portefeuille heeft, is er toch een concentratierisico. Ook een aandachtspuntje voor toezichthouders.

De dominostenen van het financiële stelsel zijn blijven staan. Één steentje, dat van Credit Suisse, is wel flink beschadigd. Wirecard, Greensill en Archegos waren ongelukjes. Ongelukjes zijn goede praktijk-stresstesten en houden je scherp. Als er maar niet te veel ongelukjes achter elkaar komen. Deze drie zijn voorlopig wel even genoeg.

Over de column van Corné van Zeijl

Corné van Zeijl is analist en strateeg bij vermogensbeheerder Actiam en belegt ook privé. Reageer via corne.vanzeijl@actiam.nl. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.