Zuid-Afrika

fdmg-audio

Wereld v Hammelburg 11-05-19.mp3

Ze kozen een nieuw parlement en – wat wij zouden zeggen – de Provinciale Staten. De grote vraag was of de belangrijkste oppositiepartij, de Democratic Alliance, de macht van de grootste partij, het African National Congress, zou kunnen indammen. Dat lukt alleen in de Westkaap een beetje, maar verder, en zeker landelijk, was ANC, met 57 tegen 22 procent, toch de grote winnaar.

2. ANC wordt geteisterd door interne verdeeldheid. Speelde dat een rol?

Minder dan verwacht, want het blijft voor de kiezers toch de partij van Nelson Mandela en dus een symbool voor de beëindiging van de apartheid. ANC is sinds 1994 ononderbroken aan de macht. Maar voor veel mensen is het ook een partij van mismanagement, corruptie en nepotisme. Oud-president Zuma moest in 2017 aftreden wegens grootschalige corruptie.

fdmg-image

3. Een groot deel van de jeugd bleef weg. Waarom?

Uit protest. Voor jongeren zijn de problemen vaak schrijnend. De werkeloosheid is met 27 procent heel hoog, in veel gebieden is gebrek aan huisvesting en werken elektriciteit en watervoorziening nauwelijks. De criminaliteit is enorm. De economische macht is nog veel in handen van de witte minderheid. Er zijn vage beloftes gedaan om land van witten af te nemen en over te dragen aan zwarten – net als in Zimbabwe – maar dat is niet gebeurd. Gelukkig maar, trouwens.

fdmg-related-link

| Blog 

4. Kan de huidige president, Ramaphosa, het land voldoende hervormen?

Dat moeten we hopen. Hij is in elk geval slim en behendig. Oud-vakbondsvoorzitter, voormalig ondernemer. Hij is, met een geschat vermogen van 500 miljoen euro, een van de rijkste mensen van het land. Maar hij heeft ook opmerkelijke vrienden, zoals de omstreden Venezolaanse president Maduro.

5. Hoe ontwikkelt Zuid-Afrika zich economisch en maatschappelijk?

Het goede nieuws is de positie van vrouwen, die echt is verbeterd. Maar met een groei van 1,2 procent en inflatie van 5 procent is de economie instabiel. Het land verliest zijn concurrentiepositie, het onderwijs is gebrekkig, en de kloof tussen arm en rijk is enorm. Onder witten is de werkloosheid sinds 1994 nooit boven de 8 procent geweest, onder zwarten en kleurlingen nooit onder de 25 procent. Veelzeggende cijfers. 

Dank, René Laks. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag 5 vragen over een internationaal thema. Heeft u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar 

#text

Dank, René Laks. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag 5 vragen over een internationaal thema. Heeft u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar <a href="mailto:onlineredactie@bnr.nl" target="_self" title="" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer">onlineredactie@bnr.nl</a> 

De Wereld Volgens Hammelburg

Woensdag hield Zuid-Afrika verkiezingen. René Laks stelt vanuit Kaapstad de volgende vragen. 

Beestenwerk

WvH-190504-Beestenwerk.mp3

Het dier had een soort halsband om, vermoedelijk om een camera of pistool aan te bevestigen. De Noorse vissers zeggen dat het een opmerkelijk tam, vriendelijk dier was. Op de halsband stond ‘Apparatuur uit St. Peterburg,’ en deskundigen zeggen dat de Russische marine al sinds de jaren ’80 dolfijnen en walvissen traint voor het opsporen en onschadelijk maken van vijandelijke wapens. 

2. Starten de Russen hiermee een nieuwe wapenrace in zee? 

Die was er al. De Amerikanen begonnen al tijdens de Vietnamese Oorlog dolfijnen en zeeleeuwen te trainen omdat ze gemakkelijk zijn af te richten, heel snel en heel diep kunnen duiken en bijzonder scherpe ogen hebben. Ze zijn ideaal voor bijvoorbeeld het opsporen van zeemijnen. Bij de Amerikanen staat het programma gewoon op de defensiebegroting. 

3. Is het inzetten van dieren niet barbaars? 

Nou, op de manier waarop de Russen en Amerikanen het doet valt dat nog mee. Maar door de geschiedenis heen zijn dieren gebruikt, en vaak misbruikt. De Romeinen staken varkens in brand en joegen ze naar de vijand, waar de gillende dieren paniek zaaiden onder de vijandelijke olifanten. In de Eerste Wereldoorlog werden honden gebruikt als koeriers, en daarbij sneuvelden ze vaak. De Russen gebruikten in de Eerste Wereldoorlog zelfmoordhonden als antitankwapen. 

4. Is er op nationaal of internationaal niveau protest? 

Voor zover ik weet niet, terwijl dieren toch al duizenden jaren worden gebruikt tijdens oorlogen en als wapen. Het is natuurlijk ook iets anders dan dierproeven voor de cosmetische of farmaceutische industrie. 

5. Wat is het populairste dier in oorlogstijd? 

Ontegenzeggelijk de postduif, die al sinds Bijbelse tijden bekend is als communicatiemiddel. De Romeinen gebruikten postduiven, Genghis Khan, Karel de Grote, De Duitsers in de Eerste Wereldoorlog, die de duiven van camera’s voorzagen, en zelfs nu worden ze nog gebruikt. In Frankrijk en Engeland vervoeren ze bloedmonsters naar afgelegen gebieden, in Amerika helpen ze bij het opsporen van gezonken schepen. En, oh ja, Julius Reuter, de oprichter van het eerste, en nog steeds bestaande persbureau Reuters, gebruikte postduiven tussen Berlijn en Parijs voor het afleveren van beursberichten.

Dank, Sietske Jonkers. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen overeen internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nl

Noorse vissers hebben een Russisch wapen aangetroffen: een witte walvis. Sietske Jonkers stelt de volgende vragen.

Dieren als wapen

The Donald & The Queen

Wereld volgens Hammelburg 27-04.mp3

De herdenking van D-Day, de landing van de geallieerde strijdkrachten in juni 1944. Dat wordt een enorme happening in Portsmouth en daar kan de president van de Verenigde Staten simpelweg niet ontbreken. Aan het oostfront was de Russische overwinning in Stalingrad het belangrijkste keerpunt, aan het westelijke front was dat D-Day.

De Britten hadden misschien wel een andere optie: Trump alleen uitnodigen voor de ceremonie. Maar ze kozen voor een officiële uitnodiging door de koningin en dat maakt het automatisch een staatsbezoek. Whitehall heeft die twee opties ongetwijfeld tegen elkaar afgewogen, maar alleen een bezoek, en geen staatsbezoek, zou een enorme belediging zijn geweest. Niet alle Britten zijn weg van Trump, maar de president van de Verenigde Staten is geen paria.

3. Heeft het iets met de Brexit te maken?

Het zou me niet verbazen. Een van de belangrijkste argumenten van de Brexiteers is dat het VK zelf handelsakkoorden kan sluiten. EU-lidstaten mogen dat niet zelfstandig doen. Een handelsakkoord met de VS staat bovenaan het Britse verlanglijstje en Trump heeft al een aantal keren gezegd dat ook hij staat te popelen.

4. Bij zijn vorige bezoek, vorig jaar, ging Trump zowat met pek en veren het land uit. Komt er een herhaling?

Ja, dat was wat, met een gigantische zeppelin in de vorm van Trump met een luier aan. Er was behoorlijk wat verontwaardiging onder de Britten. Het hardst was de Londense burgemeester Sadiq Khan die Trump ‘het diametraal tegenovergestelde’ noemde van 'de Londense waarden, zoals inclusie, diversiteit en verdraagzaamheid'. De inmiddels beroemde voorzitter van het Lagerhuis, John Bercow, kon er ook wat van. Die was ertegen dat Trump het parlement zou toespreken. ‘Dat is geen verworven recht, maar een eer,’ zei hij toen. Trump mocht even thee drinken met Elizabeth, veilig op afstand, in Windsor. Dit keer zullen de criticasters moeten buigen.

5. Dus het luxepakket, met een staatsdiner en een toespraak voor het parlement?

Ja, en waarom niet? De Chinese president Xi kreeg die eer ook, en hij is de onvervalste dictator van een zeer wreed regime. Amerika is een democratie, en Donald Trump is het gekozen staatshoofd. De Britten, en wij ook, hebben zeer veel reden om op D-Day dankbaarheid te tonen aan de Amerikanen.

In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een twee naar 

In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een twee naar <a href="https://www.twitter.com/bnr" target="_blank" title="" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer">@BNR</a> of email naar <a href="mailto:onlineredactie@bnr.nl" target="_self" title="" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer">onlineredactie@bnr.nl</a>.

Koningin Elizabeth heeft Donald Trump uitgenodigd voor een staatsbezoek. Lauren Benfield stelt de volgende vragen.

Schotland in de EU?

Wereld Hammelburg 20-04-19.mp3

1. Mogen wij Schotland zien als een Engelse kolonie?

Nee, hoewel Schotland vanaf de Romeinse tijd tot de late Middeleeuwen onafhankelijk was. In de 13de eeuw werden Engeland en Schotland verenigd, maar in de daaropvolgende eeuwen woedde een aantal onafhankelijkheidsoorlogen. In 1707 ontstond Groot-Brittannië, en ondanks twee opstanden van de Jakobijnen, moeten we Schotland en Engeland echt zien als gelijkwaardige Britse landen.

2. Mag Schotland een referendum over onafhankelijkheid uitschrijven?

Jazeker. In 2014 is dat ook gebeurd, in overleg met de toenmalige Britse premier Cameron. Londen vindt het een afschuwelijke gedachte, maar legt de separatistische beweging, die ook in de Schotse politiek stevig is vertegenwoordigd, geen strobreed in de weg. In 2014 was 38 procent van de kiezers voor onafhankelijkheid, maar 62 procent wilde gewoon bij Groot-Brittannië blijven horen. Door de Brexit is de kans op een nieuw referendum beslist reëel.

3. Kan een onafhankelijk Schotland lid worden van de Europese Unie?

Jazeker, maar hoe dat dan moet is onduidelijk. Formeel zou het nieuwe land het lidmaatschap moeten aanvragen en met unanimiteit door de andere landen worden aanvaard. Dat duurt normaal een jaar of vier, maar misschien zou het in dit geval sneller kunnen. Het EU-lidmaatschap overnemen van het Verenigd Koninkrijk kan in elk geval niet.

4. Met of zonder EU-lidmaatschap, wat zou onafhankelijkheid betekenen?

Het lastigst lijkt me het financiële en fiscale stelsel. Er bestaat een Engelse en Schotse pond, maar die zijn uitwisselbaar. Er moet een onafhankelijk munt komen, maar ook een grens, douane, tariefsystemen. Eigenlijk opnieuw een Brexit-traject. En het nieuwe land moet lid worden van de Verenigde Naties, de Wereld Handelsorganisatie, de NAVO en ga maar zo door. Echt heel ingewikkeld.

Ik denk van niet. De Schotten zijn trots op hun geschiedenis, taal en cultuur, maar ze zijn ook echt wel Britten. Dat de koningin het grootste deel van haar tijd doorbrengt in haar Schotse kasteel Balmoral, is meer dan een symbool. Ze zijn echt aan elkaar verknocht, de Schotten en de Engelsen. Maar door de Brexit weet je het maar nooit, want daar zijn de Schotten woedend om.

In de Wereld volgens Hammelburg behandel ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar 

In de Wereld volgens Hammelburg behandel ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar <a href="https://www.twitter.com/bnr" target="_blank" title="" rel="noopener noreferrer">@BNR </a> of mail naar <a href="mailto:onlineredactie@bnr.nl" target="_self" title="" rel="noopener noreferrer">onlineredactie@bnr.nl</a>.

Schotland droomt opnieuw van onafhankelijkheid. Robert Boelen stelt de volgende vragen.

Kungfu in Luxemburg?

13apr Wereld volgens Bernard Hammelburg.mp3

1. Luxemburg? Wat moet China met dat piepkleine landje?

Luxemburg leeft goeddeels van zijn financiële sector. Het gaat dus om geld. Door het akkoord stapt Luxemburg in de financiering van de Nieuwe Zijderoutes. De Luxemburgse beurs kan bovendien rechtstreeks zaken doen met de beurs van Shenzhen voor de handel in groene obligaties, dus leningen voor milieuvriendelijke investeringen. Er komt geen Chinese weg of spoorlijn in Luxemburg. Dus geen partijtje Chinese vechtsport.

2. Mag dat zonder toezicht of toestemming van de EU?

Simpel gezegd: ja, het mag. Italië zoekt het trouwens ook vooral in het meepikken van een financieel graantje. Maar dat is wel het eerste G-7-land dat een deal sluit, al zijn het alleen nog maar memoranda van overeenstemming, dus geen verdragen. EU-lidstaten mogen niet apart handelsverdragen sluiten, maar daar is in dit geval geen sprake van.

3. Hoe zit het dan met de havens van Piraeus, Rotterdam, en Duitse, Franse en Italiaanse havens?

Piraeus is inderdaad Chinees, en een derde van de terminal in Rotterdam ook. Het is een demagogische vergelijking, maar toch: Nederland is de derde investeerder in de Verenigde Staten. Trump piept een hoop, maar daar hoor je hem niet over. Ahold sloot een fusie met Delhaize – mag ook gewoon. Dus wat is er, strikt genomen, dan tegen Chinese aankopen in Europa? In elk geval heeft de EU op die vraag geen antwoord.

4. Intussen maakt de EU zich zorgen over de Chinese opmars.

Dat is absoluut zo, vooral in Oost-Europa. Maar zorgen maken, daar koop je niets voor. Bovendien zitten in het consortium dat de Nieuwe Zijderoutes beheert, talrijke Europese belangen, ook Nederlandse. Dus het is allemaal een beetje piepen voor de Bühne.

5. Op een top met president Xi lagen de opvattingen onder de EU-leden nogal uiteen.

Zeker, Duitsland was eigenlijk heel mild over China, Frankrijk juist heel knorrig. Maar toen bestelde Xi ter plekke 300 Airbus-vliegtuigen. Daar zeg je geen nee tegen, dus weg was het gepruttel van Macron.

In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar 

In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar <a href="https://www.twitter.com/bnr" target="_blank" title="" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer">@BNR</a> of mail naar <a href="mailto:onlineredactie@bnr.nl" target="_self" title="" rel="noopener noreferrer noopener noreferrer">onlineredactie@bnr.nl</a>.

Na Italië heeft nu ook Luxemburg een deal met China gesloten over de Nieuwe Zijderoutes. Mark van Harreveld stelt de volgende vragen.

Afleveringen

Zuid-Afrika

Dieren als wapen

The Donald & The Queen

Schotland in de EU?

Kungfu in Luxemburg?