#19: Nieuws uit de Natuur!
Over de aflevering
De 21 nationale parken van ons land kun je vanaf 2021 (what's in the number...) bezoeken met een paspoort in de hand of rugzak, of natuurlijk op de smartphone. Gebaseerd op het Amerikaanse National Park Passport en het Deense eilandenpaspoort Ø-pas moet deze Nederlandse stempeltjesgids een ware verzamelwoede opwekken bij de natuurliefhebber. 'Ik heb daar altijd al een beetje last van gehad', zegt Kuit. 'Ik vind verzamelen gewoon leuk. Ik heb deze zomer bijvoorbeeld ook een bijzondere plek in alle 12 provincies van Nederland bezocht.'
Maar ook voor wie geen 'afvinklust' heeft, biedt dit digitale paspoort mogelijkheden; simpelweg omdat je in één oogopslag ziet waarin de parken van elkaar verschillen.
Kuit: 'Er is inmiddels contact met het Nationale Parkenbureau. Ze juichten nog net niet door de telefoon heen, maar het enthousiasme voor mijn initiatief was hoorbaar en merkbaar.'
Volgens Kuit is ooit eerder geprobeerd om een nationaal parkenpaspoort op te zetten, maar is dat - zo werd hem verteld door het Nationale Parkenbureau - dus niet gelukt. 'Ik maak dit zolang niet anders dit maakt. Omdat het gewoon is als dit er is. Ik vond het te gek om in Amerika en Denemarken die stempels te verzamelen. Maar als iemand dit initiatief 'overneemt' en het veel beter kan dan ik nu op mijn hobbykamertje doe, prima hoor, jat maar.'
De Grote Vijf
'Ik heb zelf niet zo'n last van verzamelwoede, maar ik heb wel ervaren dat veel mensen dat kunnen hebben', zegt Marloes Mennen. Veertig jaar lang werkte Mennen voor Staatsbosbeheer, waar ze aan de basis stond van onder meer safaritocht De Grote Vijf. Nu, inmiddels enkele jaren gepensioneerd, heeft ze nog steeds een scherp oog voor kansrijke 'concepten'.
'Of dit idee écht succesvol is, is best een gewetensvraag', zegt Mennen. 'Omdat het 'nationale parkengebeuren' in Nederland nog wel een 'dingetje' is. Het leeft in Nederland niet zoals het in Amerika leeft. Om één of andere reden ervaren mensen 'nationale parken' in eigen land heel anders.'
Hoera, een totaalpakket
Mennen vervolgt: 'Waar ik wel enthousiast over ben, is dat het heel goed kan helpen om mensen naar de natuur toe te trekken. Om de parken onder de aandacht te brengen. Het zijn onze parels in Nederland, dan ben je verzekerd van mooie natuur, van voorzieningen, maar het concept werkt vooral als je er dus wat van maakt. Kijk naar Amerika: daar zijn routes naar de Nationale Parken, daar is heel veel informatie over beschikbaar, de verschillen zijn duidelijk, er zijn bezoekerscentra, andere faciliteiten...Het is een totaalpakket. Dát moet je hebben. En het helpt niet om alleen een lijstje op internet te zetten met 'Hoera, we hebben 21 nationale parken in Nederland'. En dáárom kan een paspoort wel bijdragen aan het totaalconcept van een nationaal park.'
Mennen denkt terug aan het moment dat zij De Grote Vijf opzette, een safaritocht waar onder begeleiding van een boswachter de zoektocht naar een ander dier (edelhert, ree, wild zwijn, bever of zeehond) telkens centraal staat. 'Voordat ik dat dier had, moest ik eerst een boswachter vinden die een route wist te verzinnen. En daarna dacht ik na over het vervoer. Elektrische Land Rover Defenders, waar haal ik die vandaan? Hoeveel heb ik er nodig? En vervolgens over de catering. En toen over de frequentie. Het hele traject gaat dus in bepaalde stappen. Daarom heeft een paspoort nu misschien geen prioriteit en is Martjan nog niet 'ingehaald'.
Kuit: 'Daarom is dit een schets. Misschien moet ik inderdaad nu een paar boswachters bellen.'
Mennen: 'Ik vind het geen losse flodder hoor, het is heel goed dat je dit initiatief neemt. En ik denk dat bepaalde partijen hier heel blij mee zullen zijn. En laat ik eerlijk zijn over die stempels: bij De Grote Vijf hebben we ook dierenspeldjes en paspoorten. Eigenlijk voor kinderen. Maar als de boswachter aan volwassenen vraagt of ze een speldje willen, is er bijna niemand die dat niet wil...'
Pieter van Vollenhoven wil 'Nationale Parken van Wereldklasse'
Deze podcast is opgenomen vlák voordat een adviescommissie onder leiding van Pieter van Vollenhoven met een bijzonder voorstel kwam. Geef vijf Nederlandse gebieden het predicaat 'wereldklasse' en maak daar een Nationaal Landschapspark van, met internationale allure. Het gaat om het Waddengebied, het Hollandse vastelandsduinengebied, de Zuidwestelijke Delta (Biesbosch en Zeeland), de Veluwe, en de Weerribben-Wieden. 'Met dit advies willen Staatsbosbeheer en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (zo lezen we op de website van het Nationale Parken Bureau, red) een bijdrage leveren aan de realisatie van de Nationale Parken Nieuwe Stijl.'
Martjan Kuit: 'Of een toekomstig paspoort een stuk dunner wordt is niet te zeggen. Daar geeft het advies geen antwoord op. Al leest het wel als een voorzet tot fuseren of selecteren...'
Sinds de decentralisatie van het Nederlandse natuurbeleid en daarmee de nationale parken in 2011 verschoof het beheer van staat naar provincie, en van provincie weer naar gemeenten en terreinbeheerders. Volgens het advies van Van Vollenhoven kun je in ieder geval aan deze gebieden, met volgens de commissie de potentie van Unesco Werelderfgoed, betere bescherming bieden door het Rijk een deel van het beheer terug te geven.. Ook kan de aanwijzing van een aantal 'topgebieden' helpen bij het oplossen van een aantal vraagstukken van deze tijd. Denk aan stikstofuitstoot, kringlooplandbouw, waterbeheer en circulaire economie.
Of het ministerie van LNV dit advies overneemt, wordt volgende maand bekend.
'Marketingterm'
In Dagblad Trouw lezen we nog de volgende alinea:
Critici wijzen erop dat een ‘Nationaal park van wereldklasse’ vooral een marketingterm is en dat economie in deze gebieden even belangrijk of belangrijker is dan de natuur. Van Vollenhoven onderkent dit en wijst erop dat het toerisme op bijvoorbeeld de Wadden om ‘regulering’ vraagt.
Het hele rapport is hier te lezen.
Meer weten over de Nederlandse natuur, over de specifieke parken en over hoe je een succesvol natuurconcept ontwikkelt? Luister dan de naar de hele aflevering. Met uiteraard ook weer reisgenoot Mark Mackintosh en presentator Geert Jan Hahn.
Park- en Dierenvrienden
Martjan Kuit (tipt: Schiermonnikoog, een topeiland met niet slechts één, maar zelfs twee vuurtorens!')
Marloes Mennen (tipt: 'wandelen in het Drentsche Aa-landschap, ruig en onaangetast')
Mark Mackintosh (tipt: 'een zonsondergang in de Schoorlse Duinen')
Geert Jan Hahn (tipt: 'een kanotocht in De Biesbosch, met spierpijn op bever- en Schotse hooglanderjacht')
Podcastproject
De Goede Reispodcast is een podcastproject van BNR Nieuwsradio en Columbus Travel.
Host: Presentator & Reisjunkie: Geert Jan Hahn.
E: podcast@bnr.nl