Linkse partijen, verenigt u!
Ken je die mop over linkse samenwerking? Die kwam er niet. ‘Nou,het gaat best goed tussen GroenLinks, SP en PvdA’, zei GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik mij deze week. Hij noemde een aantal onderwerpen waarop de drie oppositiefracties één lijn trekken. Zo was er een gezamenlijk plan tegen btw-verhoging, Van Ojik vervangt wel eens PvdA’er Lilianne Ploumen bij debatten over buitenlands beleid en er is natuurlijk de strijd tegen afschaffing van de dividendbelasting.
Klinkt aardig, zo’n rijtje. Maar als het aankomt op de lakmoesproef, tonen GroenLinks, SP en PvdA elk een eigen kleur.
Afgelopen weekend was zo’n lakmoesproef. ‘Asscher bereid tot gedoogsteun’, kopte het AD. Breaking news! Die dag hield de PvdA haar congres en ook GroenLinks kwam bijeen. Benieuwd of Jesse Klaver het kabinet eveneens een handje wil helpen als het volgend jaar de meerderheid kwijtraakt in de Senaat. Soms steun verlenen? Prima, zei Klaver. ‘Maar GroenLinks is niet een partij die gaat gedogen.’
De SP bleef muisstil. Tot Lilian Marijnissen maandag aanschoof bij Radio EenVandaag. ‘Goede voorstellen steunen we nu al, maar wij gaan rechts niet aaneen meerderheid helpen’, zei Marijnissen, die wil ‘breken met de politiek van de VVD.’
Tot zover de gezamenlijke strategie tegen Rutte III. Asscher en Klaver hadden allebei een ander lijstje onderwerpen waarop het kabinet hun partij tegemoet moet komen. De grootste grief van links is voor Klaver een conditio sine qua non: afschaffing van de dividendbelasting moet van tafel. Asscher vond dit zaterdag teveel gevraagd. Rutte heeft op die dividendbelasting immers zijn hele politieke kapitaal gezet, zei de PvdA-leider.
Maar woensdag was alles weer anders. Rutte kan fluiten naar steun als hij die dividendmaatregel niet laat varen, zei Asscher bij Sven Kockelmann op Radio 1. En: ‘In het AD heb ik het woord gedogen niet gebruikt.’ Ik pak het AD erbij en inderdaad: de krant zette het boven het artikel, Asscher zelf nam het niet inde mond. Maar die uitspraak over de dividendbelasting dan? Dat had-ie wel degelijk gezegd.
Het PvdA-congres maakte het allemaal nóg moeilijker. Het wil voor de Eerste Kamerverkiezingen een gezamenlijke linkse lijst. Ik sprak SP-leider Marijnissen en die ziet er niets in. ‘We hebben een eigen lijst voor de Eerste Kamer en dat blijft zo.'Oppositie voeren is moeilijk. Maar het minste wat je kunt doen, is goed nadenken voordat je naar buiten komt met je strategie.
Ik begrijp wel waarom het nooit écht wat wordt tussen GroenLinks, SP en PvdA. Klitten ze samen, dan is de kans groot dat een deel van de GroenLinks- en PvdA-kiezers overloopt naar D66. En een deel van de SP’ers naar de PVV. Het geheel is dan minder dan de som der delen.Ende hoogste plaats op het linkse erepodium is wel érg aanlokkelijk. Niemand wil plaatsmaken voor de ander.
Linkse partijen, verenigt u! Maar in Nederland nog even niet.
Jaap Jansen
Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht
