De geest van Brexit

Die zin staat sinds 1957 in alle Europese verdragen. Ze is de hoeksteen van de Europese samenwerking. Hier was het de landen van West-Europa na de Oorlog en die van Midden- en Oost-Europa na de val van de Muur om te doen: nooit meer oorlog, nooit meer dictatuur - samen werken aan voorspoed.

Een steeds hechter verbond. In het Engels heet dat ‘ever closer union’ en dat klinkt net iets anders. Nationalisten gebruikten dit de afgelopen jaren om de EU te framen als iets beklemmends. Iets waar we van af moeten. Premier David Cameron beloofde de Britten in 2014 deze zinsnede uit de verdragen te halen. De Europese leiders keken hem niet-begrijpend aan. Je schrapt toch niet het kernleerstuk? In de Tweede Kamer ontraadde premier Mark Rutte elke motie die hierop aandrong. Tot voor kort kregen zulke moties slechts steun van een handjevol partijen.

De argumentatie van Rutte gaf overigens wel te denken. Zo zei hij in 2016 dat het begrip ‘ever closer union’ een beetje een ‘dead parrot’ was. Zoals in die sketch van Monty Python: boze klant brengt papegaai terug die dood in z’n kooi ligt. ‘Nee hij is niet dood, hij is springlevend’, zegt de man van de dierenwinkel. ‘Een dead parrot’. In zijn verder pro-Europese speech, vorig jaar in het Europees Parlement, nam Rutte ook al afstand van dat steeds hechtere verbond tussen de volken.

Geen wonder dat op de laatste dag voor het reces plotseling ook Ruttes eigen VVD en het CDA voor de motie van SGP en SP stemden. Hadden ze dan niet gehoord dat Rutte hem ook deze keer weer ontraadde? Of waren ze doof geworden door het meehuilen met de nationalistische wolven, waaraan Rutte en andere leiders zich de afgelopen jaren vaak schuldig maakten? Tien minuten nadat de motie was ingediend werd hij aangenomen.

Hiermee nestelt de geest van Brexit zich in het Nederlandse parlement. En dat terwijl de Britten in een steeds diepere afgrond staren: zij realiseren zich inmiddels wat ze met hun stem hebben aangericht.

Uit de nieuwste cijfers over vertrouwen in Europese samenwerking blijkt 86 procent van de Nederlanders groot voorstander van de Europese Unie en het Nederlandse lidmaatschap. De steun was in jaren niet zo omvangrijk. Op het Binnenhof is dit nog niet doorgedrongen.

Over drie weken mogen we naar de stembus. Ik ga stemmen. Voor een steeds hechter verbond tussen de volken!