Nexit? Wat Nexit?
Speel de aflevering afOf luister via BNR app Spotify Apple Podcasts
Over de aflevering
Als in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau focusgroepen bij elkaar worden gezet om te praten over de Europese Unie, begint zo’n gesprek meestal met gemor. Europa doet teveel, is inefficiënt en het kost ons geld. Als die mensen wat langer doorpraten, blijkt dat ze van Europa toch het nut wel inzien. Sterker: ze willen dat de Unie méér gaat doen op gebieden als klimaat, migratie en veiligheid.
Ik lees het in een dik rapport van het SCP met als titel ‘Wat willen Nederlanders van de Europese Unie?’ Dat blijkt bij nader inzien dus nogal wat te zijn. En wat ook opvalt: 85 procent van de ondervraagden in enquêtes en focusgroepen wijst een ‘Nexit’, vertrekken uit de EU, af. Het speelt helemaal niet.
Toch leek het de afgelopen dagen op de nationale televisie wel of Nederland aan de vooravond stond van zo’n Nexit. De minister-president eiste zelfs een een-op-een debat met Forum in een poging dat gevaar af te wenden.
Forum presenteert zich als een soort Nexit-partij en weet daarmee kiezers te winnen. Da’s opmerkelijk, want eigenlijk zien we een zwalkende matroos. Nexit ja, Nexit nee. Ja, nee, misschien… De lijsttrekker van Forum vindt dat hele Nexit-idee eigenlijk niks maar omdat de partijleider er eerst een beslissend referendum over wil (wat in Nederland overigens niet bestaat), kan hij het accepteren.
Het knappe is dat Forum met die Nexit-suggestie de andere eurosceptische partijen PVV, SP en ChristenUnie/SGP electoraal een slag dreigt toe te brengen. Dat is interessant, maar het resultaat is uiteindelijk alleen dat op de radicale uiteinden van het politieke landschap de bordjes worden verhangen.
Door zoveel nadruk te leggen op een geforceerde tweestrijd die niet leidt naar het Torentje, schept de televisie verwarring. Natuurlijk, er zijn ook een paar debatten met eurolijsttrekkers, maar daar moeten dan meteen in beperkte tijd weer twaalf partijen aan meedoen: hap-snap-klaar – geeft u nu eens antwoord - nee, uw tijd is om! Veel wijzer word je er als kiezer niet van.
Afgelopen maandag was koning Willem-Alexander inMecklenburg-Vorpommern. In zijn tafelrede zei de koning: ‘Het is belangrijk dat wij in Europa elkaar opzoeken en elkaar steeds beter leren begrijpen. Alleen dan kunnen wij samen succesvol de problemen aanpakken die onze eigen grenzen te buiten gaan.’ Wat de koning zei, lijkt als twee druppels water op de aanhef van het Verdrag van Lissabon, het fundament van de Europese Unie: een pleidooi voor een steeds hechter verbond tussen de volken.
De meeste burgers zijn dat met de koning eens. Heftiger zelfs, naarmate ze meer van Europa weten. Maar daarvoor moeten ze niet bij onze nationale televisie zijn. Nu maar hopen dat voldoende kiezers weten dat we vandaag naar de stembus mogen. En waar het over gaat.
LUISTER OOK
Alle columns van Jaap Jansen