Vroempartij
Afgelopen week vertelde Ed Nijpels mij dat hij al 30 jaar vindt dat de maximumsnelheid het beste overal 100 kilometer per uur kan zijn. Een paar dagen later las ik dat het aantal ongelukken op autosnelwegen de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld is: van 17.000 naar 38.000. Je zou kunnen zeggen: sinds op veel weggedeelten de maximumsnelheid op voorstel van de VVD verhoogd is naar 130.
Politiek is voor een deel psychologie. ‘Het geeft niet dat je niet overal 130 mag rijden’, legde toenmalig VVD-Kamerlid Han ten Broeke eens uit, ‘Het gaat erom dat de automobilist elke keer als hij weer dat bordje ‘130’ ziet en het gaspedaal indrukt, automatisch denkt: ‘VVD!’.'
In 1989 zegde de VVD-fractie het vertrouwen op in het kabinet Lubbers II. Steen des aanstoots was het allereerste Nationaal Milieubeleidsplan, meer precies: het verlagen van de auto-aftrek voor werknemers. Het ging achteraf gezien maar om een paar gulden per maand, maar voor de VVD was de auto heilig.
Dat plan was van minister Nijpels, die werd gesteund door collega-minister Kroes. Het was dus ook een breuk met eigen ministers. De daaropvolgende verkiezingen liepen voor de VVD rampzalig af. Haalde de partij eerder nog 36 zetels, nu waren het er nog maar 22. Het CDA ging verder met de PvdA.
Toen Mark Rutte VVD-leider werd, probeerde hij het met ‘groen rechts’. Dat was een marketingfout, vertelde hij me later: ‘Iedereen hoorde groen en dacht meteen aan GroenLinks!’ Pas toen Rutte in campagnes onversneden rechts deed, ging het beter met zijn VVD. Hij was nog maar net premier en daar kwamen ze al, de bordjes ‘130’. De VVD, zei Rutte, is de vroempartij!
Onlangs pleitte een commissie onder leiding van VVD’er Johan Remkes in een officieel advies aan de regering voor het verlagen van de maximumsnelheid. Het kabinet is nu van plan dat op sommige plekken te doen en op andere niet.
De automobilist moet dus straks op de rem trappen waar hij eerst extra kon gassen. Maar soms mag hij nog wel 130. Omdat politiek ook psychologie is, vrees ik voor de VVD het ergste. Waar de VVD eerst nog werd bejubeld, verwenst men straks de liberalen.
Zou het niet beter zijn om na 30 jaar eindelijk de route van Ed Nijpels te volgen en gewoon overal als maximum 100 aan te houden? De Co2-uitstoot per auto kan verminderen met 40 procent als je niet steeds optrekt naar 130, las ik deze week. 40 procent! Minder C02, minder stikstof.
Maurice de Hond peilde zondag dat ook VVD’ers zich zorgen maken over de klimaatverandering; de meerderheid steunt het klimaatakkoord van Parijs. De meeste VVD-kiezers begrijpen dus heel goed dat forse maatregelen noodzakelijk zijn. Het bedrijfsleven is er allang mee bezig. Nu alleen de partij zelf nog.
En als straks overal elektrisch wordt gereden, mag de VVD waar het kan weer ouderwets de vroempartij zijn. Al moet je dat typische geluid er dan wel zelf bij denken.
ALLE COLUMNS VAN JAAP JANSEN
Klik hier

Jaap Jansen
Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht