Opinie | Rutte en het lijsttrekkerschap
De Algemene Politieke Beschouwingen waren al zevenenhalf uur bezig toen PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher zich naar de interruptiemicrofoon spoedde en vroeg om een brief. De nieuwsdienst had alarm geslagen dat België onze provincies Noord- en Zuid-Holland het stempel ‘code rood’ had gegeven: ben je daar twee dagen geweest, dan moet je bij terugkeer in quarantaine.
In studentensteden loopt het aantal besmettingen onder twintigers snel op. In de wandelgangen gonsde: het kabinet komt vrijdag met nieuwe maatregelen. “Dan moeten we daar toch in dit debat over kunnen spreken”, zei Asscher.
Even later uitte Lilian Marijnissen van de SP haar verbazing dat het debat urenlang was gegaan over Geert Wilders, de rechtbank, Akwasi en Zwarte Piet. 'We zitten midden in de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog', stipuleerde ze - terecht.
Discorso de la corona
De Troonrede van koning Willem-Alexander, een dag eerder, was daar wél over gegaan. Het coronavirus en de economische crisis die ons voor grote en pijnlijke problemen stellen. Wat we doen is ‘sturen in de mist’, zei de meestal zo standvastige minister van Financiën Wopke Hoekstra. En: 'Je weet niet wat je niet weet.' We moeten ons schrap zetten, wist de koning. Voor het eerst viel me de titel op van het muziekje van Jurriaan Andriessen waarmee de Troonrede altijd omgeven wordt: ‘Il discorso de la corona’.
Juist omdat koers vinden in deze bange dagen enorm moeilijk is, werden de Algemene Beschouwingen op dag een nog niet echt een eerste groot verkiezingsdebat, wat je normaal gesproken zou verwachten, een half jaar voor de Kamerverkiezingen.
Op Prinsjesdag deed premier Mark Rutte ook heel erg of hij de discussie over het ‘neoliberalisme’ niet echt gevolgd had. Terwijl toch heus al tijdens de vorige Algemene Beschouwingen gebleken was dat zo langzamerhand iederéén van de gevolgen daarvan af wil – ook zijn eigen VVD. Rutte, die de afgelopen tijd veel publieke waardering oogst voor zijn navigeerkunst in coronatijd, blijft liefst zo ver mogelijk weg van politiek debat. Dat leidt maar af.
Wat me deze week extra opviel was de manier waarop Rutte reageerde op vragen over het lijsttrekkerschap. Als enige heeft de VVD er nog geen aangewezen. Op BNR, bij de NOS, in de kranten: Rutte verstrakte toen het onderwerp werd aangesneden. Het was niet zoals vorige keren, toen hij het met een lach wegwuifde. Het lijkt wel of hij het echt niet meer vanzelfsprekend vindt dat hij het nog een keer doet.
Onlangs kreeg Rutte het eerste exemplaar van de politieke memoires van Ruud Lubbers. Daarin voel je de pijn van een premier die de kluts kwijt was; die alles uit zijn handen zag wegglijden. Rutte, een historicus die houdt van dit soort boeken, zal het in één weekend hebben uitgelezen. Ik heb hem al eens horen zeggen dat zijn premierschap eens, plotseling, ten einde zal zijn. En dat hij daar dan geen moeite mee zal hebben. Hij huurt niet voor niets elk jaar opnieuw zijn Prinsjesdag-jacquet. Waarom zou je zo’n ding kopen als je het later niet meer nodig hebt?
Over kleding gesproken. Bij de Algemene Beschouwingen viel me op dat Klaas Dijkhoff onder zijn driedelig pak witte sneakers draagt. Zoals ook D66-lijsttrekker Sigrid Kaag regelmatig doet. Blijkbaar hoort het bij nieuw leiderschap: CDA-lijsttrekker Hugo de Jonge wordt niet voor niets ‘Bloemschoen’ genoemd. Zou er ook in de VVD iets broeien?
Over Jaap Jansen
Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.
Jaap Jansen
Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht
