Opinie | Het nieuwe regeerakkoord

De programma’s die al bekend zijn – van VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA en Partij voor de Dieren – beloven één voor één een stevige ruk naar links, met een grote rol voor de overheid.

We zitten midden in een crisis, er is geen tijd te verliezen. Om de gebruikelijke ellenlange kabinetsformatie te voorkomen, zou het regeerakkoord – heel modern - geschreven kunnen worden door een robot. Ingrediënten, behalve de programma’s: de algoritmen van Den Haag. Gebaseerd op bestaand beleid, de nieuwe politieke verhoudingen en wat elke partij als het er op aankomt écht belangrijk vindt.

Lagere belastingen

En ziedaar! 'Zo komen we samen uit de coronacrisis', schrijft de robot in de inleiding. Investeren in onderwijs, werk, welzijn en innovatie! Het regeerakkoord 2021-2025 kondigt lagere belastingen aan voor de middeninkomens, een hoger minimumloon, minder toeslagen want die zijn dan ook minder nodig, terugkeer van de basisbeurs voor studenten en een zeer omvangrijk woningbouwplan.

Luister terug | Jaap Jansen | De Tweede Kamer, straks totaal vernieuwd

Waar het klimaatbeleid in 2017 lang nog niet in alle programma’s een prominente rol innam, koerst Rutte IV af op 55 procent CO2-reductie in 2030. Meer dan VVD en CDA in hun nieuwe programma aankondigen, maar geheel volgens het huidige aangescherpte beleid van Rutte III.

Het akkoord is Nederlands, maar ook Europees. Steeds meer beleid loopt via de Europese vergadertafels. Zo wil het regeerakkoord de macht van ‘big tech’ en andere hele en halve monopolies breken. En ook de heel grote bedrijven gaan netjes belasting betalen. Nederland maakt zich daar in Brussel hard voor. En om geopolitiek echt een vuist te maken wordt buitenlands beleid en defensie grotendeels een Europese zaak. Het regeerakkoord bepleit zelfs afschaffing van het nationale veto.

Preferendum

Er zijn nog wel een paar lastige puntjes waar de robot niet uitkomt, zoals het immigratie- en asielbeleid. Maar ha! De robot heeft een oplossing! Daarover houdt het nieuwe kabinet een ‘landelijk raadplegend preferendum’. Ideetje uit het VVD-programma waar nog geen onderwerpen bij stonden. Dit is dan het eerste. GroenLinks kan nu zonder zorgen het kabinet in.

Luister terug | Jaap Jansen | Machinegeweer

“Het moet, het kan”, schrijft de robot op de kaft van het regeerakkoord. “Op voor het plan!” Had ze nog iets vergeten? Oh ja: de VVD wilde in haar programma belasting heffen op robots. Geen sprake van! Goed dat de machine hier hapert.

Over Jaap Jansen

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.