BNR Nieuwsradio
Nieuws
Programma's
Programmagids AEX Factor BNR BREEKT Beter Beurswatch BNR's Big Five BNR Doorpakkers BNR Slimme Koppen BNR Sportzaken Boekestijn en De Wijk BNR In de Middag BNR Mobility Bouwmeesters Crisis de Baas De BNR Techniektour Dutch Podcast Top 20 De Nationale Autoshow De Eeuw van mijn Dochters De Ochtendspits De Wereld Digitaal Ondernemersdesk The Friday Move The Green Quest Werkverkenners Zakendoen
Podcasts
Alle podcasts Brand Stories Columns Amerika Podcast Cryptocast Newsroom Den Haag BNR Perestrojkast De Weg naar een Vaccin De Ben Tiggelaar Podcast De Strateeg De Technoloog Italië Podcast Met Afvallen en Opstaan Newsroom Petrolheads Vraag het Gommers Baanbrekende Businessmodellen China Podcast Eenmaal andermaal EuropaMania Goede Reispodcast Onderzoeksraad der dingen Ongekend in Vredestijd Space Cowboys Spitsbrekers Tech Update De Klantenpodcast Tinbergen en de economie van morgen Wetenschap Vandaag Werkprofessor Wij in de toekomst Column Corné van Zeijl Sportzaken Stop! De podcast ZZP Café
Gemist
Brand Stories
Nieuwsbrief
SMART Radio
Podcast Awards
BNR App
Adverteren
Adverteren BNR podcast
Frequenties
Over BNR
Contact
Meer
Nieuws
Programma's
Programmagids AEX Factor BNR BREEKT Beter Beurswatch BNR's Big Five BNR Doorpakkers BNR Slimme Koppen BNR Sportzaken Boekestijn en De Wijk BNR In de Middag BNR Mobility Bouwmeesters Crisis de Baas De BNR Techniektour Dutch Podcast Top 20 De Nationale Autoshow De Eeuw van mijn Dochters De Ochtendspits De Wereld Digitaal Ondernemersdesk The Friday Move The Green Quest Werkverkenners Zakendoen
Podcasts
Alle podcasts Brand Stories Columns Amerika Podcast Cryptocast Newsroom Den Haag BNR Perestrojkast De Weg naar een Vaccin De Ben Tiggelaar Podcast De Strateeg De Technoloog Italië Podcast Met Afvallen en Opstaan Newsroom Petrolheads Vraag het Gommers Baanbrekende Businessmodellen China Podcast Eenmaal andermaal EuropaMania Goede Reispodcast Onderzoeksraad der dingen Ongekend in Vredestijd Space Cowboys Spitsbrekers Tech Update De Klantenpodcast Tinbergen en de economie van morgen Wetenschap Vandaag Werkprofessor Wij in de toekomst Column Corné van Zeijl Sportzaken Stop! De podcast ZZP Café
Gemist
Brand Stories
Nieuwsbrief
SMART Radio
Podcast Awards
BNR App
Adverteren
Adverteren BNR podcast
Frequenties
Over BNR
Contact
BNR Nieuwsradio
Nieuws
Programma's
Programmagids AEX Factor BNR BREEKT Beter Beurswatch BNR's Big Five BNR Doorpakkers BNR Slimme Koppen BNR Sportzaken Boekestijn en De Wijk BNR In de Middag BNR Mobility Bouwmeesters Crisis de Baas De BNR Techniektour Dutch Podcast Top 20 De Nationale Autoshow De Eeuw van mijn Dochters De Ochtendspits De Wereld Digitaal Ondernemersdesk The Friday Move The Green Quest Werkverkenners Zakendoen
Podcasts
Alle podcasts Brand Stories Columns Amerika Podcast Cryptocast Newsroom Den Haag BNR Perestrojkast De Weg naar een Vaccin De Ben Tiggelaar Podcast De Strateeg De Technoloog Italië Podcast Met Afvallen en Opstaan Newsroom Petrolheads Vraag het Gommers Baanbrekende Businessmodellen China Podcast Eenmaal andermaal EuropaMania Goede Reispodcast Onderzoeksraad der dingen Ongekend in Vredestijd Space Cowboys Spitsbrekers Tech Update De Klantenpodcast Tinbergen en de economie van morgen Wetenschap Vandaag Werkprofessor Wij in de toekomst Column Corné van Zeijl Sportzaken Stop! De podcast ZZP Café
Gemist
Brand Stories
Nieuwsbrief
SMART Radio
Podcast Awards
BNR App
Adverteren
Adverteren BNR podcast
Frequenties
Over BNR
Contact
Jaap Jansen

Opinie | Macht en tegenmacht

  • Jaap Jansen
donderdag 21 januari 2021, 6:40 Update: woensdag 27 januari 2021, 21:56

Macht en tegenmacht functioneert niet in dit land. De band tussen kabinet en Kamer is te innig. En kritiek van buitenaf is er te weinig want belangenorganisaties eten allemaal mee uit de staatsruif.

Opinie | Macht en tegenmacht

Harde woorden van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, deze week in het debat over de toeslagaffaire. Omtzigt zal het zich niet gerealiseerd hebben, maar zijn aanklacht doet denken aan de oprichtingsakte van D66: ‘Appèl aan iedere Nederlander die ongerust is over de ernstige devaluatie van onze democratie’.

Dilemma's en paradoxen

Ik moest daaraan denken nadat ik deze week de kloeke biografie las die Hubert Smeets heeft gepubliceerd over Hans van Mierlo, de oerleider van D66. Van Mierlo was een twijfelaar die dacht in dilemma’s en sprak in paradoxen. Maar hij heeft twee keer in zijn politieke leven laten zien dat hij ook een machtspoliticus kon zijn. Zonder hem was er in 1973 geen kabinet-Den Uyl gekomen en in 1994 geen Paars.

Luister terug | Jaap Jansen | De grote terugkeer van de overheid

Die machtsgrepen slaagden, maar ze hadden niet het effect wat Van Mierlo ervan verwachtte. Van Mierlo, de van zijn geloof gevallen katholiek uit de Brabantse elite, wilde voor eens en voor altijd de macht breken van de Katholieke Volkspartij en later het CDA. Die zaten altijd in de regering en waren dominant in de polder.

Nationaalpopulisme

Het kabinet-Den Uyl maakte het de christendemocraten moeilijk, maar uiteindelijk verscheen er een sterk CDA ten tonele. Paars bracht het CDA in verwarring, maar het kwam korte tijd sterk terug, waarna de rol van machtspartij werd overgenomen door de VVD. En wat Van Mierlo zeker niet bedoeld had en zelfs nooit verwacht: Paars leidde tot de opkomst van het nationaalpopulisme. De lijst-Fortuyn, de lijst-Wilders en de lijst-Baudet boden kritiek, maar geen alternatief.

En zo kom ik terug bij Van Mierlo. Hij – en later Alexander Pechtold – lieten zien dat ‘oppositievoeren vóór een kabinet’ kan leiden tot invloed en daardoor ook macht. En dat het niet eens doorslaggevend hoeft te zijn of een partij in het kabinet zit of in de oppositie.

Luister terug | Kabinet zit er nog, maar hoe lang nog?

En Pieter Omtzigt toont ons dat je ook binnen een coalitie oppositie kunt voeren – als het moet zelfs binnen je eigen partij, zoals deze week bleek uit zijn uithaal naar CDA-probleemoplosser Donner en uit zijn furie tegen de macht van de partijvoorzitters die bepalen wie terugkeert op de lijst.

Ik gun elke Kamerfractie die na 17 maart aantreedt een Pieter Omtzigt. Zodat de kiezers zich, meer dan nu, herkennen in een Tweede Kamer die zorgt voor stevige en onafhankelijke controle op de macht. Precies waar het Hans van Mierlo in 1966 om begon.

Over Jaap Jansen

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.

Jaap Jansen
Jaap Jansen

Jaap Jansen

Follow on twitter

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht

BNR app iTunes Spotify RSS
Jaap JansenPolitiekTweede Kamer
Deel dit artikel:

Aanbevolen podcasts

Opinie | Thierry Baudet en het Neurenberg-tribunaal

Topgast | Maxime Verhagen, Bouwend Nederland

Iedereen moet weer trouw 1,5m afstand houden en handen wassen

Volg de discussie via Facebook of Twitter

Doe mee aan de discussie op onze Facebookpagina of via Twitter (#bnr).
BNR Facebook BNR Twitter
live-studio-image

Populairste podcasts

De prijs van het succes van bitcoin

26 februari | RIVM stelt corona-sterftecijfer naar beneden bij

Opinie | Inflatiehobbel

Auto-Update | Fastned haalt 150 miljoen euro op

'Prik iedereen, daarna paspoort'

BNR Service en Contact
Contact Frequenties BNR Nieuwsbrief Privacy Cookies Cookie-instellingen Algemene voorwaarden
Podcasts
Alle podcasts Expert Podcasts BNR App iTunes Spotify
BNR Kanalen
BNR App BNR Nieuwsbrief Files en Flitsers FD BNR LIVE LIVE Eventsnieuwsbrief
Volg BNR
Linkedin Twitter Facebook Instagram YouTube RSS
Adverteren
Adverteren op BNR Adverteren op FD Adverteren BNR podcast Vacature plaatsen op BNR Vacatures FD Mediagroep
Carrière
Werken bij BNR Stages
FD Mediagroep
FD Company.info Energeia ESB.nu Pensioen Pro De Jurist Fondsnieuws Springest FDMG.nl
Programmering
Programmagids
Disclaimer
Disclaimer
Download on the App Store Android App on Google Play