Opinie | Burgeroorlog

Ze sprak het land toe - wat niet vaak gebeurt. 'Ik hoop', besloot ze, 'dat het besef dat geweld nooit een oplossing is, snel doordringt tot die kleine minderheid van schreeuwers die de lelijkste kant van Nederland hebben laten zien.' Ik begrijp wel dat jongeren zich vervelen en nieuwsgierig zijn naar wat ze op Telegram lezen. In 1980, ik was net 17, toog ik met een vriend en twee vriendinnen naar Amsterdam om de inhuldiging van Beatrix te zien.

Grimmig

Vanaf het Centraal Station waren we in vijf minuten op de Dam. In de verte zagen we op het paleisbalkon Juliana als behulpzame, liefhebbende moeder de menigte tot stilte manen. ’s Middags werd het grimmig. Ik geef toe: we wilden wel eens zien of die kraakbeweging nog van zich liet horen. Nou, de stenen vlogen uit de straat. Geen woning, geen kroning. Bij de Blauwbrug kreeg ik de harde straal van een waterkanon in m’n nek. Ik wilde naar huis, terug naar het veilige Den Bosch.

Luister terug | Deel demonstranten is losgezongen van de werkelijkheid

Een uur of wat later liepen we daar door de straat waar nu, 41 jaar later, even net zo’n grimmige sfeer heerste als toen in Amsterdam. Geert Wilders riep deze week dat het leger moet worden ingezet. Niemand steunde hem. Wie was hij ook om anderen de les te lezen, nadat hij eerst niet en later slechts halfhartig afstand nam van zijn eigen PVV-fractievoorzitter op Urk. Die had getwitterd er alles aan te doen dat de avondklok niet gehandhaafd zou worden.

Rechtstreeks aanspreken

Olie op het vuur, dat dan ook meteen oplaaide. Het leger erbij? Misschien wel een ideetje als je de Eindhovense burgemeester John Jorritsma mocht geloven. Die zei dat er sprake is van burgeroorlog – de Duitse schandaalkrant Bild aarzelde geen seconde om ermee te openen. Dan zie ik liever de burgemeester van Rotterdam, die als een strenge vader via het scherm de rellers rechtstreeks aansprak.

Luister terug | Jaap Jansen | Regeren met de SP

Een jaar of wat geleden liep ik met Ahmed Aboutaleb door precies zo’n straat als de Beijerlandselaan waar deze week gereld werd. Trots wees hij op de verbeteringen die samen met de ondernemers gerealiseerd waren. Hij vertelde dat hij wel eens incognito - met een muts en een zonnebril - het nachtleven in gaat om te kijken wat er speelt. 'Nou, dat lukt me niet', grijnsde hij. 'Binnen de kortste keren hoor je sissen: de burgemeester!'

En dan wordt het nog best gezellig. Zeker, er lopen in deze vreemde tijd dubieuze types rond. Er is een radicale onderstroom die opjut tot confrontatie en geweld. Maar als we aan het begin staan van een burgeroorlog, dan begrijp ik niet dat sinds corona uitbrak de tevredenheid met het kabinet is gestegen van 42 naar 63 procent, een tamelijk constant hoog niveau. Pas goed op jezelf, wees op je hoede. Maar bekijk de dingen vooral nuchter. En in de juiste proporties.

Over Jaap Jansen

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.