BNR logo
  • Nieuws
  • Radio
    • Programmagids
    • AEX Factor
    • Baanbrekende Businessmodellen
    • Beleggerspanel
    • Beter
    • BNR Auto-Update
    • BNR Europa
    • BNR Mobility
    • BNR Sport
    • BNR's Big Five
    • Boardroompanel
    • Boekestijn en De Wijk
    • BREEKT
    • Column Bernard Hammelburg
    • Column Paul Laseur
    • Crypto Update
    • Cryptocast
    • De Nationale Autoshow
    • De Nieuwe Wereld
    • De Ochtendspits
    • De Top van Nederland
    • De Wereld
    • Digitaal
    • Duurzaam
    • Economenpanel
    • Eyeopeners
    • Koplopers
    • Lobbypanel
    • Ondernemerspanel
    • Postma in Amerika
    • Spitsbrekers
    • Tech Update
    • The Daily Move
    • The Friday Move
    • Vastgoed Gezocht
    • Wereldveroveraars
    • Werkverkenners
    • Wetenschap Vandaag
    • Zakendoen
  • Gemist
    • Alle podcasts
    • All in the Game
    • Amerika Podcast
    • BNR Perestrojkast
    • China Podcast
    • CMOtalk
    • Column Corné van Zeijl
    • Crypto Cowboys
    • Cryptocast
    • De Ben Tiggelaar Podcast
    • Dé Klantenpodcast
    • De Legende van Satoshi Nakamoto
    • De Nieuwsdag
    • De Ondernemerskamer
    • De Technoloog
    • Europa Update
    • Factcheck Europa
    • Het Nieuwe Geld
    • Hoge Bomen
    • Honger
    • IJzige Tongen
    • In de Diepte
    • Italië Podcast
    • Ochtendnieuws
    • Petrolheads
    • De Strateeg
    • Space Cowboys
    • Spitsbrekers
    • The Road to Zandvoort
    • Voeding van morgen
    • Vraag het Gommers
    • Werkprofessor
    • Zakendoen De Veranderaars
  • Partners
Jaap Jansen

Jaap Jansen

Opinie | Het telefoonnummer dat nu uitkomst brengt

1 april 2021 02 min Delen
Speel de aflevering af

Of luister via BNR app Spotify Apple Podcasts


Over de aflevering

Hoe een kabinetsformatie van start moet gaan, staat summier in het Reglement van Orde van de Tweede Kamer. Over de verkenningsfase, die nu zo gruwelijk misliep, staat helemaal niets op papier.

Sinds 2012 ontstond gewoonterecht. Toen wees de Kamer VVD’er Henk Kamp aan als verkenner en in 2017 VVD’er Edith Schippers. Na hun verslag mochten ze door als informateur. Aan Kamp werd Wouter Bos toegevoegd, Schippers ging solo verder en werd later opgevolgd door Herman Tjeenk Willink. Van de PvdA, maar als oud vice-voorzitter van de Raad van State ‘van iedereen’. En met formatie-ervaring sinds de jaren ’70.

Luister terug | Jaap Jansen | Eindelijk komt de droom van Wiegel uit: Een nationaal kabinet

De opdracht die een verkenner meekrijgt is eenvoudig: ga na welke combinatie van partijen bereid is te gaan onderhandelen over de vorming van een nieuw kabinet. De vraag is dan: wie kan die taak het beste op zich nemen? Dat hangt af van de politieke omstandigheden.

Henk Kamp was demissionair minister en zou, naar later bleek, ook minister worden in het nieuwe kabinet. Geen probleem, want in 2012 was snel duidelijk dat VVD en PvdA met elkaar wilden. Meteen na de verkiezingsuitslag zaten Mark Rutte en Diederik Samsom al in het geheim bijeen. En de aanwijzing van Kamp was politiek handig. Hij had de naam ‘van de rechtervleugel’ te zijn. Als Kamp zou concluderen dat de VVD het met de PvdA moest proberen, was die vleugel meteen geapaiseerd.

Consultatie

In 2017 bleek het ingewikkelder. VVD, CDA en D66 wilden met elkaar, maar onduidelijk was welke vierde partij een meerderheid kon leveren. Ook Edith Schippers was demissionair minister, maar zij had haar vertrek al aangekondigd en stond dus op enige afstand. Nu, in 2021, werd na consultatie van de zeventien nieuwe fracties opnieuw een demissionair minister aangewezen: Kajsa Ollongren van D66 ging verkennen met Annemarie Jorritsma, fractievoorzitter van de VVD in de senaat.

Lees ook | Een verrassende en lastige verkiezingsuitslag

De situatie nu is minstens zo ingewikkeld als in 2017. De VVD wil graag het CDA erbij, maar wil het CDA wel? D66 wil ‘een zo progressief mogelijk kabinet’. Van de PvdA moet er een andere linkse partij bij, maar willen VVD en CDA dat wel? In zo’n contekst is het niet verstandig twee verkenners aan te wijzen die in het centrum van de macht zitten. Dat geldt voor Ollongren en Jorritsma en ook voor het nieuwe duo, de ministers Tamara van Ark en Wouter Koolmees.

Persoonlijke belangen

Het is beter als de Kamer in zo’n ingewikkelde situatie een verkenner aanwijst die precies weet hoe op het Binnenhof de hazen lopen, maar niet verdacht kan worden van persoonlijke belangen of loyaliteiten. Een verkenner die rust brengt in de nu nogal opgewonden situatie. Heeft iemand nog het telefoonnummer van Herman Tjeenk Willink?

Over Jaap Jansen

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.


Annemarie JorritsmaHerman Tjeenk WillinkJaap JansenKajsa OllongrenPolitiek
Deel de aflevering:

Volg de discussie via Facebook of Twitter

Doe mee aan de discussie op onze Facebookpagina of via Twitter (#bnr).
BNR Facebook BNR Twitter
live-studio-image

Populairste podcasts

Ochtendnieuws | Doet Trump weer mee?

Een update in de ruzie tussen Elon Musk en Twitter

De Ochtendspits | 8 augustus

Machtsstrijd binnen VW: Porsche-Piëch-familie wil meer invloed

Macro met Sylvester Eijffinger | De ECB heeft beleidsfouten gemaakt

  • BNR Nieuwsradio

  • Contact
  • Frequenties
  • Files en flitsers
  • BNR Nieuwsbrief
  • Podcasts
  • RSS feed
  • Disclaimer
  • Zakelijke info

  • Dutch Podcast Awards
  • Adverteren
  • Podcast laten maken
  • Vacature plaatsen op BNR
  • Werken bij BNR
  • Stages
  • FD Mediagroep

  • Company.info
  • Energeia
  • ESB
  • FD
  • FD Mediagroep
  • Impact Investor
  • Investment Officer
  • Listn
  • PensioenPro
  • Download de app

  • Privacy
  • Copyright
  • Cookies
  • Voorwaarden