Zwart Wit
Ik kan me eigenlijk niet herinneren dat er Kamervragen werden gesteld toen Frank Boeijen in 1984 ‘Zwart Wit’ op de plaat zette. Blanke mensen zomaar wit noemen, daar kunnen we nu niet meer tegen.
Martin Bosma van de PVV wil van de minister van media weten of de NOS zomaar kan besluiten witte mensen voortaan witte mensen te noemen in nieuwsberichten. Want dat is een kenmerk van dictatuur volgens Bosma, de woordenschat van het volk proberen te beïnvloeden. Je zou je eerder kunnen afvragen waarom het ruim dertig jaar moest duren voor de NOS zijn taalgebruik eens aanpaste. Taal verandert en popcultuur is daarin een belangrijke factor.
Nou was de wereld natuurlijker wel veel overzichtelijker tot 1984. Autochtonen waren nog gewoon ‘Nederlanders’ en alle andere inwoners van Nederland noemden we ‘buitenlanders’. Hans Janmaat zat nog maar net in de Tweede Kamer en Martin Bosma bedreef nog journalistiek bij de Wereldomroep. Frank Boeijen zong in ‘Zwart Wit’ over de moord -in Amsterdam- op Kerwin Duinmeijer, een vijftienjarige zwarte jongen. Een neger, noemden we dat toen nog. Hij werd doodgestoken door de 16-jarige skinhead Nico, die ‘100% white’ op zijn arm had laten tatoeëren. Zwart, Wit, Mes, Steek, Pijn. Er was geen taalcommissie bij de publieke omroep voor nodig om dat te omschrijven.
Kerwin werd het boegbeeld van de strijd tegen racisme in Nederland en zijn dood ging de geschiedenis in als de eerste met een racistisch motief na de Tweede Wereldoorlog. Het collectieve zelfbeeld van de witte Nederlanders werd erdoor verbrijzeld, we bleken helemaal niet zo tolerant als we onszelf hadden wijsgemaakt. We kregen een officieel bureau voor racismebestrijding en het thema staat sindsdien op de maatschappelijke kaart. Frank Boeijen is allang gestopt met het maken van maatschappijkritische muziek, net als vrijwel alle bandjes die destijds zongen over de bom die zou vallen en de vogels die wel van Oost naar West-Berlijn konden vliegen. Dat is best gek, want er is nu toch ook genoeg aan de hand in de wereld.
De nieuwe maatschappijkritiek komt van de bi-culturele Nederlandse hiphoppers. Ze eisen via hun muziek een plek in de Nederlandse maatschappij op. Arabische woorden sluipen via popmuziek onze taal binnen. Zelfs de bejaarde kijkers van het NOS-journaal weten nu wat ‘kech’ betekent. Ik voel de volgende Kamervragen alweer aankomen.
Marianne Zwagerman
Marianne Zwagerman is schrijver en innovatiestrateeg en geeft haar visie op het medialandschap met een scherp oog voor onafhankelijkheid en goed besteed belastinggeld.
