Kijk Nederlands!
Mediabeleid gaat in Den Haag alleen maar over verondersteld nepnieuws en de financiering van de publieke omroep. De media-industrie bevindt zich in een wervelstorm van ongekende omvang, maar de Nederlandse wetgeving is nog gebaseerd op een werkelijkheid die al vijftien jaar niet meer bestaat. Alsof de politiek onmachtig is om deze belangrijke cultuurdrager te beschermen.
Het Ministerie van OCW vroeg de Raad voor Cultuur om daar eens een lichtje op te schijnen. Een relevante vraag nu buitenlandse spelers steeds dominanter worden op onze markt. In het rapport dat deze week verschijnt gooit de Raad wel veel appels in perenmandjes bij de schets van de situatie. Buitenlandse content was altijd al dominant in ons land. We keken ook voordat YouTube, Facebook en Netflix bestonden met grote gulzigheid naar Amerikaanse series en films: op tv, in de bioscoop of geleend uit de videotheek.
De Raad schetst een grimmig vijandsbeeld van ‘buitenlanders’ die nu controleren wat Nederlandse consumenten zien, aangestuurd door ondoorzichtige algoritmes. Alsof het vijftien jaar geleden zoveel beter was met commerciële omroepen die ook in buitenlandse handen waren en gemakzuchtig grote Amerikaanse blockbusters programmeerden, zonder zich erg druk te maken over hun culturele waarde in onze maatschappij. En een publieke omroep die zelfs volgens de hoogste baas ‘drie keer de Volkskrant’ was, zonder veel oog voor de grote groep consumenten die niet linksgeoriënteerd is.
In het rapport wordt met geen woord gerept over alle muziek, video en opinie die voorheen geen plek hadden in de mainstream media, maar nu dankzij internet wel een publiek weten te vinden. Dat neemt niet weg dat het goed is om kritisch te kijken naar de Amerikaanse sprinkhanen die onze markt kaalvreten zonder daar ook maar iets tegenover te stellen. Uiteindelijk zal dit leiden tot steeds minder Nederlandse producties. Tenzij de regering ingrijpt, zoals andere landen dat al doen door Netflix te verplichten ook lokale content te laten maken, of door heffingen op de inkomsten van Google en Facebook die worden doorgepompt naar de media-maakindustrie.
Opmerkelijk is het advies van de Raad om zwaar in te zetten op NLZiet, het niet helemaal gelukkige online huwelijk tussen de NPO, RTL en Talpa. De wet zou moeten veranderen om de NPO in staat te stellen reclame te maken voor dit half-commerciële vehicle. De CEO van Talpa schreef mee aan dit advies. Dat is dan wel weer lekker Nederlands.
Marianne Zwagerman
Marianne Zwagerman is schrijver en innovatiestrateeg en geeft haar visie op het medialandschap met een scherp oog voor onafhankelijkheid en goed besteed belastinggeld.
