Opinie | Witte Henk en Zwarte Piet
Hoe werkt dat toch op zo’n redactievergadering bij de NPO? Een boze meneer-van-kleur staat op de Dam te schreeuwen dat hij zwarte piet hoogstpersoonlijk in zijn gezicht trapt als hij er een tegenkomt. ‘Oh leuk, laten we hem uitnodigen om een liedje te komen zingen.’ Want dat is wat het ploegje van Margriet van der Linden deed, nog geen 24 uur nadat Mark Rutte van zwarte piet chefsache had gemaakt.
Jarenlang hield hij vol dat het aan de talkshowtafels opgelost moest worden, maar donderdagavond zag de minister-president het licht in de Tweede Kamer. Het probleem dat ons land al tien jaar splijt moest toch door hemzelf opgepakt worden. En terecht. Talkshows lossen geen problemen op, ze creëren problemen. Talkshows zijn katalysatoren van de ophef. Kijkcijfers prevaleren boven maatschappelijk belang. Scoren in de eigen kring van zelfbenoemde fatsoensmensen is belangrijker dan de mediawet uitvoeren: radio en tv maken voor álle Nederlanders. Dus ook voor de mensen die hun kinderen wel in zwarte piet willen laten geloven. Want dat was het verweer van de boze-meneer-van-kleur: zwarte piet bestaat niet dus kan hij hem ook niet in elkaar trappen.
De gemiddelde NPO-kijker is al een tijdje uit de peuters maar je zou net om 7 uur met zo’n frisgewassen wezentje in pyjama op de bank zitten als Margriet je kinderfeestleugentjes doorprikt. Heb je toch wat uit te leggen. Bovendien is zwarte piet, of je erin gelooft of niet, geen fictieve figuur. Zwarte piet is witte Henk met zwarte verf op zijn wangen. Henk, die heus zijn best doet om geen ‘neger’ meer te zeggen sinds zijn collega’s hem duidelijk maakten dat het echt niet meer kan. Henk, die heus even slikte toen zijn dochter met een donkere man thuiskwam, maar evenveel houdt van zijn kleinkinderen met als zonder kleur.
Hij zegt geen ‘halfbloed’ meer sinds zijn dochter hem uitlegde dat die term een beetje gek is. Ik zette de NPO uit en keek de documentaire over Bob Marley nog maar een keer. Je hoefde Marley niks te vertellen over discriminatie. Als mixbloed werd hij zijn hele jeugd getreiterd omdat hij niet zwart genoeg was. Hij erfde het white privilege van dodelijke huidkanker. Zou hij zich omdraaien in zijn graf in Jamaica over de huidige vertegenwoordigers van de mensen van kleur in de media? Je kan sommige mensen een tijdje voor de gek houden, maar niet alle mensen de hele tijd.
Marianne Zwagerman
Marianne Zwagerman is schrijver en innovatiestrateeg en geeft haar visie op het medialandschap met een scherp oog voor onafhankelijkheid en goed besteed belastinggeld.
