Opinie | Bijstand op de schop
Speel de aflevering afOf luister via BNR app Spotify Apple Podcasts
Over de aflevering
Amsterdammers die in de bijstand zitten mogen voorlopig blijven bijverdienen, zonder dat hun extra inkomsten worden verrekend met de uitkering. Meldt de NOS. Sinds 2018 liep in de hoofdstad een proef, waarbij 5000 mensen mochten werken zonder te worden gekort op hun bijstand. Dat bleek een groot succes. Uit die groep gingen twee keer zoveel mensen aan het werk als in een groep die niet aan de proef meedeed.
Bijverdienpremie
Alleen waarom nu pas? En waarom niet structureel en voor iedereen, maar slechts bij wijze van proef? Want natuurlijk zoeken mensen sneller een baan, als ze zeker weten dat ze de bijverdiensten in eigen zak mogen steken. Dat snap je toch ook wel zonder proefperiode van ruim 3 jaar? En natuurlijk draagt zo’n bijverdienpremie bij aan meer bestaanszekerheid. En ja, de gemeente Amsterdam zag mensen ook sneller uit de bijstand komen. In Rotterdam, Wageningen en Doetinchem lopen vergelijkbare projecten, die zonder twijfel dezelfde uitkomsten zullen opleveren. Want het is een absolute no-brainer. Ons volledige stelsel van uitkeringen en toeslagen is aan grondige herziening toe, willen we het eerlijk, betaalbaar en beheersbaar houden. En een beetje menselijk.
Kostendelersnorm
De hoofdregel blijft helaas nog dat extra inkomen uit een bijbaan moet worden verrekend met de uitkering. Maar ook samenwonen kan je geld kosten als je in de bijstand zit. Tienduizenden bijstandontvangers krijgen een lagere uitkering door de kostendelersnorm. Als zij met meerdere volwassenen samenwonen, moet de gemeente verplicht korten op hun bijstand. Hoe meer volwassenen de woning delen, hoe lager de uitkering. Dus iemand die een meerderjarig kind of een ouder in huis neemt krijgt in principe minder uitgekeerd.
Gratis boodschappen
Nog een schrijnend geval dat voor veel ophef zorgde was de vrouw uit Wijdemeren die 7000 euro bijstand moest terugbetalen aan de gemeente omdat ze van haar moeder jarenlang boodschappen had gekregen. De rechter gaf de gemeente hierin gelijk, zij het niet voor het volledige bedrag. Waarmee het principe overeind bleef dat de vrouw de boodschappen niet zomaar had mogen ontvangen terwijl ze in de bijstand zat.
Basisinkomen
De ramp met de kinderopvangtoeslagen zorgt er hopelijk voor dat het hele stelsel van uitkeringen en toeslagen op de schop gaat onder het nieuwe kabinet. Een overheid die niet-werken stimuleert en samenwonen ontmoedigt is niet wenselijk en niet menselijk. Dit kabinet geeft momenteel met groot gemak miljarden uit om bedrijven en ondernemers door de coronacrisis te slepen. Laat ze ook eens kijken naar een redelijke oplossing voor mensen die structureel ondersteuning nodig hebben. Zoals de 430.000 mensen in de bijstand. Waarom geen basisinkomen voor iedereen? Zonder peperduur opsporingsapparaat voor handhaving en sanctionering. Gebaseerd op vertrouwen in plaats van controle. Ook goed voor iedereen die belangrijk maar onbetaald werk verricht als vrijwilliger of mantelzorger.
Prettige maandag!
Over Paul Laseur
Financieel journalist Paul Laseur houdt zijn scherpe blik op economie en maatschappij. Elke maandag een nieuwe column. Luister live maandagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/paul-laseur, Apple Podcast of Spotify.
